Ovulastan – Dawkowanie, Skład, Skutki uboczne

Czym jest Ovulastan i jak działa?

Ovulastan to tabletki antykoncepcyjne zawierające dwie substancje czynne: dezogestrel 0,15 mg oraz etynyloestradiol 0,02 mg w każdej tabletce. Preparat zawiera też 68,55 mg laktozy jako substancję pomocniczą o znanym działaniu – informacja ważna dla pacjentek z nietolerancją laktozy. Tabletki są białe, okrągłe i obustronnie wypukłe.

Mechanizm działania obejmuje hamowanie owulacji, zagęszczanie śluzu szyjkowego oraz zmianę złuszczania endometrium, co łącznie utrudnia zapłodnienie i implantację.

Jak stosować Ovulastan? Schemat 21+7

Standardowy schemat to 21 dni przyjmowania tabletek + 7 dni przerwy. Tabletki przyjmuje się codziennie, o podobnej porze, w kolejności wskazanej na blistrze. Krwawienie z odstawienia zwykle rozpoczyna się 2-3 dnia przerwy i może nie zakończyć się przed startem kolejnego blistra – nowy blister rozpoczynamy zawsze po 7-dniowej przerwie, także wtedy, gdy krwawienie jeszcze trwa.

Rozpoczęcie stosowania

• Bez wcześniejszej antykoncepcji hormonalnej: zacznij 1. dnia cyklu. Możliwe jest rozpoczęcie między 2. a 5. dniem cyklu, ale wtedy przez pierwsze 7 dni należy stosować metodę barierową.
• Zmiana z innego COC/plastra/pierścienia: rozpocznij Ovulastan następnego dnia po ostatniej tabletce aktywnej poprzedniego COC lub w dniu usunięcia systemu dopochwowego/plastra – najpóźniej w dniu planowanego kolejnego zastosowania poprzedniego produktu.
• Zmiana z metody progestagenowej (minipigułka, implant, zastrzyk, IUS): przejście możliwe w dowolnym momencie przy minipigułce, w dniu usunięcia implantu/IUS lub w terminie kolejnego zastrzyku. Przez pierwsze 7 dni stosuj metodę barierową.
• Po poronieniu w I trymestrze: można rozpocząć niezwłocznie, bez dodatkowej metody.
• Po porodzie lub po poronieniu w II trymestrze: zalecany start między 21. a 28. dniem. Przy późniejszym rozpoczęciu – przez 7 dni stosuj metodę barierową.

Pominięcie tabletki, wymioty, biegunka

• Opóźnienie < 12 h: skuteczność pozostaje zachowana – przyjmij tabletkę jak najszybciej i kontynuuj o zwykłej porze.

• Opóźnienie ≥ 12 h: skuteczność może się zmniejszyć. Obowiązują dwie zasady – przerwa bez tabletek nie może trwać >7 dni oraz należy przyjmować tabletki nieprzerwanie przez 7 dni, by przywrócić supresję osi podwzgórze-przysadka-jajnik. W zależności od tygodnia cyklu może być konieczne stosowanie metody barierowej i ewentualna modyfikacja przerwy – szczegóły w schemacie ulotki.

• Wymioty/ciężka biegunka w ciągu 3-4 h po przyjęciu – tabletkę należy traktować jak pominiętą i postępować zgodnie z zasadami powyżej. W razie potrzeby przyjmij dodatkową tabletkę z innego blistra.

Opóźnienie/przesunięcie krwawienia

UWAGA: Poniższe czynności nie są zalecane i przed podjęciem takich decyzji należy zachować szczególną ostrożność oraz skonsultować się z lekarzem!

• Opóźnienie krwawienia: bez przerwy rozpocznij kolejny blister – krwawienie można opóźniać do zakończenia drugiego opakowania. W tym czasie może wystąpić plamienie/krwawienie śródcykliczne. Po zakończeniu – standardowa 7-dniowa przerwa.

• Przesunięcie dnia krwawienia: skróć nadchodzącą przerwę o tyle dni, o ile chcesz przyspieszyć początek krwawienia. Im krótsza przerwa, tym większe ryzyko braku krwawienia z odstawienia i plamień w następnym cyklu.

Przeciwwskazania

Nie wolno stosować Ovulastan m.in. przy:

• czynnej lub przebytej żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej (DVT/PE), wrodzonej lub nabytej trombofilii, planowym dużym zabiegu operacyjnym z długotrwałym unieruchomieniem, czy bezpośrednio po porodzie – według oceny lekarza, z uwzględnieniem kumulacji czynników ryzyka, stosowanie może być przeciwwskazane, a ryzyko nie jest prostą sumą poszczególnych czynników, lecz może się zwielokrotnić.
• przebytym zawałem serca, udarze, TIA, dusznicy bolesnej, migrenie z aurą, ciężkim nadciśnieniu, cukrzycy z powikłaniami naczyniowymi, ciężkiej dyslipoproteinemii, czy hiperhomocysteinemi.
• zapalenie trzustki związane z ciężką hipertriglicerydemią – obecnie lub w wywiadzie.
• ciężka choroba wątroby obecnie lub w wywiadzie do czasu normalizacji wyników, guzy wątroby (łagodne lub złośliwe).
• występowanie lub podejrzenie nowotworu zależnego od hormonów płciowych (np. piersi, narządów płciowych), krwawienie z pochwy o niewyjaśnionej przyczynie, nadwrażliwość na składniki.
• jednoczesna terapia ombitaswir/parytaprewir/rytonawir + dasabuwir, glekaprewir/pibrentaswir lub sofosbuwir/welpataswir/woksylaprewir – ryzyko istotnego wzrostu ALT, konieczna zmiana metody antykoncepcji; powrót do Ovulastan zwykle ok. 2 tygodnie po zakończeniu leczenia.

Bezpieczeństwo – ryzyko zakrzepów i czynniki ryzyka

Stosowanie złożonych tabletek antykoncepcyjnych nieznacznie zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu z niestosowaniem. Dla preparatów z dezogestrelem, takich jak Ovulastan, szacuje się ok. 9-12 przypadków VTE na 10 000 kobietorok (dla porównania – 5-7/10 000 przy COC z lewonorgestrelem). Ryzyko jest najwyższe w pierwszym roku stosowania oraz przy wznowieniu po przerwie ≥4 tygodnie. Po odstawieniu wraca do normy w ciągu kilku tygodni.

Czynniki zwiększające ryzyko VTE obejmują m.in.: BMI>30 kg/m², dodatni wywiad rodzinny, planowany duży zabieg i unieruchomienie, okres poporodowy oraz wiek >35 lat; długa podróż samolotem (>4 h) może przejściowo zwiększać ryzyko. W przypadku kumulacji czynników ryzyka stosowanie może być przeciwwskazane.

W odniesieniu do tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawał serca, udar) ryzyko związane z COC pozostaje małe, ale rośnie wraz z wiekiem, paleniem tytoniu, nadciśnieniem, otyłością, dodatnim wywiadem rodzinnym oraz migreną – zwłaszcza z aurą. W takich sytuacjach lekarz może zalecić inną metodę antykoncepcji.

Objawy alarmowe wymagające natychmiastowego kontaktu z lekarzem to m.in.: silny ból i/lub obrzęk nogi, nagły ból w klatce piersiowej promieniujący do lewego ramienia, duszność, nagły kaszel bez przyczyny, silny lub utrzymujący się ból głowy czy pogorszenie migreny, zaburzenia widzenia, mowy, zawroty głowy/omdlenie, jednostronne osłabienie lub drętwienie.

UWAGA: W przypadku wystąpienia wszelkich alarmujących objawów należy skonsultować się z lekarzem!

Inne ważne ostrzeżenia i informacje

• Zaburzenia nastroju i depresja zostały opisane u części kobiet stosujących hormonalne środki antykoncepcyjne. W razie pojawienia się zmian nastroju czy objawów depresji należy zgłosić się do lekarza.
• Ostuda – pacjentki predysponowane powinny unikać ekspozycji na słońce i UV.
• Laktoza – Ovulastan zawiera laktozę; pacjentki z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy/niedoborem laktazy powinny omówić stosowanie z lekarzem.
• Nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową – w tym infekcją HIV. W ochronie przed STI pomagają prezerwatywy.
• Badania przed rozpoczęciem – wymagany wywiad, pomiar ciśnienia, ewentualne badania dodatkowe; pacjentkę należy poinformować o objawach zakrzepicy i czynnikach ryzyka.
• Prowadzenie pojazdów – brak wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn.

UWAGA: W przypadku wystąpienia wszelkich alarmujących objawów należy skonsultować się z lekarzem!

Interakcje z innymi lekami

Niektóre leki i zioła mogą zmniejszać skuteczność Ovulastan przez indukcję enzymów wątrobowych (CYP), co może prowadzić do plamień i/lub ciąży. Dotyczy to m.in. fenytoiny, fenobarbitalu, prymidonu, karbamazepiny, okskarbazepiny, topiramatu, felbamatu, ryfampicyny, ryfabutyny, gryzeofulwizny, bozentanu, niektórych leków przeciw-HIV oraz ziele dziurawca. W trakcie i jeszcze 28 dni po zakończeniu stosowania takich leków należy korzystać z metod barierowych lub rozważyć inną metodę antykoncepcji.

Część leków zwiększa stężenie hormonów (inhibitory CYP3A4, np. ketokonazol, itrakonazol, umiarkowanie flukonazol; etorykoksyb zwiększa stężenie etynyloestradiolu 1,4-1,6-krotnie), co może mieć znaczenie kliniczne.

Ovulastan może wpływać na inne leki, np. zwiększać stężenia cyklosporyny lub zmniejszać lamotryginy – w tym drugim przypadku możliwy wzrost częstości napadów. Estrogen może hamować klirens substratów CYP1A2 (np. teofilina, tyzanidyna).

Szczególna uwaga – leki na HCV: połączenia ombitaswir/parytaprewir/rytonawir + dasabuwir, glekaprewir/pibrentaswir, sofosbuwir/welpataswir/woksylaprewir – przeciwwskazane ze względu na ryzyko istotnego wzrostu ALT; należy zastosować alternatywną antykoncepcję podczas terapii i wrócić do Ovulastan zwykle po ok. 2 tygodniach od zakończenia leczenia.

Badania laboratoryjne – steroidowe leki antykoncepcyjne mogą wpływać na wyniki niektórych badań (enzymy wątrobowe, tarczycowe, nerkowe, białka transportowe, lipidy, parametry krzepnięcia), zwykle w granicach norm. Poinformuj personel laboratorium o stosowaniu COC.

Działania niepożądane

Najczęściej obserwuje się nieregularne krwawienia w pierwszych miesiącach terapii – zwykle ustępują po 3 cyklach. Jeśli nieregularności utrzymują się lub pojawią się po okresie stabilizacji, lekarz rozważy diagnostykę innych przyczyn.

Bardzo częste: nieregularne krwawienia.
Częste: obniżenie lub zmiana nastroju, ból głowy, zawroty, nerwowość, nudności, ból brzucha, trądzik, zaburzenia krwawień, bolesność piersi, wzrost masy ciała.
Niezbyt częste: migrena, wymioty, wysypka/pokrzywka, zatrzymywanie płynów, podwyższone ciśnienie.
Rzadkie: kandydoza pochwy, nadwrażliwość, nietolerancja soczewek, utrata włosów, zaburzenia skórne, wydzielina z pochwy/piersi oraz rzadkie, ale poważne incydenty zakrzepowo-zatorowe w żyle lub tętnicy. W razie ciężkich lub utrzymujących się objawów skontaktuj się z lekarzem.

Ciąża i laktacja

• Ciąża: Ovulastan nie jest wskazany – w razie zajścia w ciążę należy przerwać stosowanie. Duże badania epidemiologiczne nie wykazały teratogenności przy nieumyślnym przyjęciu COC we wczesnej ciąży.

• Karmienie piersią: złożone tabletki mogą zmniejszać ilość i zmieniać skład mleka – nie zaleca się stosowania do czasu odstawienia dziecka; niewielkie ilości składników mogą przenikać do mleka.

Przechowywanie

Przechowuj lek w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Nie stosuj po upływie terminu ważności. Brak szczególnych wymagań dotyczących temperatury przechowywania. Nie wyrzucaj leków do kanalizacji – zapytaj farmaceutę o właściwą utylizację

Ovulastan – jak uzyskać e-receptę na NetMedika.pl

Krok 1 – wejdź na NetMedika.pl i wybierz usługę e-recepty
Na stronie głównej wybierz opcję „E-recepta”. Zostaniesz przekierowana do formularza konsultacji online. Wybierz, że chodzi o receptę na lek. Serwis działa 7 dni w tygodniu – recepty wystawiają licencjonowani lekarze, zgodnie z polskim prawem.

Krok 2 – wypełnij krótki formularz medyczny
Podaj podstawowe informacje o zdrowiu – m.in. choroby przewlekłe, palenie tytoniu, migreny, incydenty zakrzepowe, wyniki pomiaru ciśnienia czy ostatnią cytologię. Odpowiadaj szczerze – to niezbędne do oceny bezpieczeństwa kontynuacji antykoncepcji. Formularz jest krótki i przejrzysty.

Krok 3 – opłać zamówienie
Po uzupełnieniu wywiadu dokonaj płatności online za e-konsultację. NetMedika oferuje bezpieczne metody płatności – szybki przelew, BLIK, karta. Koszt konsultacji to około 49 zł.

Krok 4 – oczekuj kontaktu z lekarzem
Po opłaceniu formularz trafia do lekarza. Kontakt zazwyczaj następuje od kilkunastu minut do kilku godzin:

• telefonicznie – lekarz może dopytać o szczegóły,
• przez czat online w serwisie – wygodne, gdy nie możesz rozmawiać głosowo.

Uwaga – przedmiotem usługi jest konsultacja medyczna. Uzyskanie recepty nie jest gwarantowane; lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeśli istnieją przeciwwskazania natury medycznej

FAQ

Podsumowanie

Ovulastan to nowoczesny, złożony doustny środek antykoncepcyjny zawierający dezogestrel i etynyloestradiol. Skuteczność zależy od regularnego przyjmowania zgodnie z planem 21+7 oraz uwzględnienia interakcji lekowych. Decyzja o stosowaniu powinna uwzględniać indywidualne ryzyko VTE/ATE i pozostałe przeciwwskazania.

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań – lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie – jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.