Propranolol WZF – Wskazania, Dawkowanie

Czym jest Propranolol WZF i jak działa?

Propranolol WZF to lek z grupy beta-adrenolityków, stosowany m.in. w nadciśnieniu, chorobie wieńcowej, migrenie, drżeniu samoistnym i zaburzeniach rytmu serca. Zawiera propranolol, który blokuje receptory beta w sercu i naczyniach, zmniejszając wpływ adrenaliny i noradrenaliny. Dzięki temu zwalnia czynność serca, obniża ciśnienie tętnicze, ogranicza kołatanie i drżenia, a u części pacjentów zmniejsza częstość napadów migreny. Działa po podaniu doustnym – efekt pojawia się zwykle w ciągu 1–2 godzin i utrzymuje się kilka godzin; w leczeniu przewlekłym poprawa zależy od regularności przyjmowania.

Wskazania do stosowania

• Nadciśnienie tętnicze.
• Choroba wieńcowa/dławica piersiowa (z wyłączeniem postaci naczynioskurczowej – Prinzmetala).
• Prewencja zawału serca (pierwotna i wtórna u chorych z chorobą wieńcową).
• Zaburzenia rytmu serca – nadkomorowe i komorowe.
• Profilaktyka migreny.
• Drżenie samoistne.
• Lęk o nasilonych objawach somatycznych (np. kołatanie serca, pocenie, drżenie) – sytuacyjny lub uogólniony.
• Profilaktyka krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego u pacjentów z nadciśnieniem wrotnym i żylakami przełyku.
• Leczenie wspomagające nadczynności tarczycy i przełomu tarczycowego.
• Kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu i/lub śródkomorowym.
• Postępowanie okołooperacyjne w guzie chromochłonnym (zawsze łącznie z lekiem α-adrenolitycznym).

Skład i postać

• Substancja czynna: propranolol (chlorowodorek propranololu) w dawkach 10 mg i 40 mg na tabletkę.
• Postać: tabletki doustne; 10 mg – białe, płaskie z rowkiem; 40 mg – białe, płaskie z kreską i oznaczeniem „P”.
• Wybrane substancje pomocnicze: laktoza i sacharoza (uwaga przy rzadkich wrodzonych zaburzeniach ich tolerancji).
• Opakowanie: zwykle 50 tabletek (2 blistry Al/PVC po 25 szt.).

Dawkowanie i sposób stosowania

Dawkę i tempo zwiększania ustala lekarz indywidualnie – zależnie od wskazania i reakcji organizmu. Tabletki przyjmuje się doustnie, zwykle 2–4 razy na dobę, o stałych porach. Nie zmieniaj dawek samodzielnie.

• Nadciśnienie tętnicze: zwykle 80 mg 2 ×/dobę na start, następnie zwiększanie co tydzień; typowo 160–320 mg/dobę. W razie potrzeby łączy się z innymi lekami hipotensyjnymi.
• Dławica piersiowa: start 40 mg 2–3 ×/dobę, potem zwiększanie; zwykle 120–240 mg/dobę.
• Profilaktyka migreny lub drżenie samoistne: start 40 mg 2–3 ×/dobę; zwykle 80–160 mg/dobę.
• Lęk: ostry lęk sytuacyjny – 40 mg/dobę; lęk uogólniony – zazwyczaj 40 mg 2 ×/dobę (maks. 40 mg 3 ×/dobę), z kontrolą po 6–12 miesiącach.
• Zaburzenia rytmu serca, kardiomiopatia przerostowa, nadczynność/przełom tarczycowy: zwykle 10–40 mg 3 ×/dobę.
• Prewencja po zawale serca: rozpoczęcie między 5. a 21. dniem po zawale: 40 mg 4 ×/dobę przez 2–3 dni, następnie 80 mg 2 ×/dobę.
• Nadciśnienie wrotne, żylaki przełyku: dąży się do zwolnienia tętna o ok. 25%; zwykle od 40 mg 2 ×/dobę do 80 mg 2 ×/dobę (maks. 160 mg 2 ×/dobę), zależnie od tętna.

Wskazówki praktyczne: nie odstawiaj nagle (patrz „Odstawianie”); w planowanej operacji zwykle odstawia się lek ≥24 h przed zabiegiem – decyduje lekarz. W profilaktyce migreny i lęku na efekt trzeba kilku tygodni regularnego stosowania. W razie wystąpienia nietypowej męczliwości, kołatania, znacznego zwolnienia tętna, zawrotów – skontaktuj się z lekarzem.

Szczególne grupy pacjentów

• Seniorzy: zaczyna się od najmniejszych dawek i ostrożnie zwiększa.
• Niewydolność nerek i wątroby (zwłaszcza marskość, nadciśnienie wrotne): metabolizm i wydalanie mogą być zmienione – ostrożna titracja; w nadciśnieniu wrotnym ryzyko pogorszenia czynności wątroby/encefalopatii.
• Dzieci: preparat bywa stosowany w wybranych arytmiach (dawki ustala lekarz według masy ciała); w innych wskazaniach – decyzja specjalistyczna.
• Nietolerancja cukrów: ze względu na laktozę i sacharozę lek jest przeciwwskazany przy rzadkich zaburzeniach ich metabolizmu.

Przeciwwskazania

• Astma oskrzelowa i stany skurczu oskrzeli (ryzyko ciężkiej duszności).
• Nadwrażliwość na propranolol lub składniki leku.
• Bardzo wolna czynność serca (bradykardia), blok serca II–III, zespół chorego węzła zatokowego.
• Wstrząs kardiogenny, niewyrównana niewydolność serca, niedociśnienie.
• Dławica Prinzmetala.
• Ciężkie zaburzenia krążenia obwodowego (np. nasilone chromanie przestankowe).
• Kwasica metaboliczna, długotrwałe głodzenie.
• Nieleczony guz chromochłonny (leczenie wyłącznie łącznie z α-adrenolitykiem).
• Stany z wysokim ryzykiem ciężkiej hipoglikemii (niedożywienie, wyniszczenie, ciężka choroba wątroby) bez ścisłej kontroli.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

• Choroby serca: lek zwalnia tętno; przy nadmiernym zwolnieniu dawka może wymagać korekty. Ostrożnie w bloku serca I stopnia i w stabilnej niewydolności serca.
• Układ oddechowy: u osób z astmą lub skłonnością do skurczu oskrzeli propranolol może wywołać duszność.
• Hipoglikemia: może maskować objawy niskiego cukru (np. tachykardię) i rzadko wywoływać hipoglikemię także u osób bez cukrzycy (szczególnie u noworodków, dzieci, seniorów, dializowanych, przy długim głodzeniu, chorobach wątroby).
• Nadczynność tarczycy: maskuje objawy; nie odstawiaj nagle.
• Reakcje alergiczne: mogą być bardziej nasilone; odpowiedź na adrenalinę bywa słabsza.
• Choroby naczyń: możliwość nasilenia objawów (ziębnięcie, sinienie palców, choroba Raynauda).
• Operacje/znieczulenie: zwykle odstawia się lek ≥24 godziny przed planowanym zabiegiem (decyduje lekarz; dobiera się środki znieczulające o jak najmniejszym działaniu osłabiającym serce).
• Laboratoryjne: może zaburzać niektóre oznaczenia (bilirubiny, katecholamin).
• Nie odstawiaj nagle: dawki zmniejsza się stopniowo przez 7–14 dni, zwłaszcza u chorych z chorobą wieńcową.

Interakcje

Najważniejsze połączenia do unikania lub wymagające szczególnej ostrożności:

• Antagoniści kanału wapniowego o działaniu osłabiającym serce (werapamil, diltiazem) – ryzyko ciężkiej bradykardii, niedociśnienia i niewydolności serca. Nie łączyć dożylnie i zachować odstępy czasowe.
• Pochodne dihydropirydyny (np. nifedypina) – ryzyko niedociśnienia i ujawnienia niewydolności serca.
• Leki przeciwarytmiczne klasy I (dyzopiramid, chinidyna, propafenon), glikozydy naparstnicy – możliwość zaburzeń przewodnictwa.
• Adrenalina – rzadko silny skurcz naczyń, nadciśnienie i bradykardia; ostrożność przy podaniu dożylnym.
• Lidokaina i inne leki metabolizowane w wątrobie (np. cymetydyna, hydralazyna – zwiększają stężenie propranololu; ryfampicyna – zmniejsza; wpływ mają też niektóre antagoniści wapnia, teofilina, warfaryna, tiorydazyna).
• NLPZ (ibuprofen, indometacyna) – mogą osłabiać efekt hipotensyjny.
• Klonidyna: ryzyko „nadciśnienia z odbicia” przy nieprawidłowym odstawianiu – kolejność odstawiania ustala lekarz.
• Ergotamina/dihydroergotamina: ryzyko skurczu naczyń.
• Chloropromazyna/tiorydazyna: możliwe zwiększenie stężeń i nasilenie działań obu leków.
• Leki hipoglikemizujące (w tym insulina): ryzyko/lub maskowanie hipoglikemii – wymaga kontroli.
• Alkohol: może zmniejszać skuteczność propranololu.
• Środki znieczulające: preferowane o słabszym działaniu osłabiającym mięsień sercowy; możliwa większa skłonność do niedociśnienia i zahamowania odruchowej tachykardii.

Ciąża, karmienie piersią i płodność

• Ciąża: stosować tylko jeśli konieczne. Beta-adrenolityki mogą zmniejszać przepływ łożyskowy; opisywano poronienia, porody przedwczesne oraz bradykardię i hipoglikemię u płodu/noworodka i częstsze powikłania sercowo-płucne po urodzeniu. Wymaga ścisłego nadzoru lekarza.
• Karmienie piersią: propranolol przenika do mleka – nie zaleca się karmienia podczas terapii.
• Płodność: brak danych wskazujących na szkodliwy wpływ na płodność u ludzi.

Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn

Wpływ na sprawność jest zazwyczaj niewielki, jednak mogą wystąpić zawroty głowy i uczucie zmęczenia. Do czasu poznania reakcji organizmu unikaj prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.

Przedawkowanie, pominięcie dawki, odstawianie

Przedawkowanie

Może powodować bradykardię, niedociśnienie, ostrą niewydolność serca i skurcz oskrzeli. Wymaga pilnej pomocy medycznej, monitorowania i leczenia objawowego; w ciężkich przypadkach stosuje się m.in. atropinę, glukagon lub leki o działaniu inotropowym (w warunkach szpitalnych).

Pominięcie dawki

Jeśli pominięto dawkę, przyjmij ją możliwie szybko; gdy zbliża się pora kolejnej – pomijaj zaległą. Nie stosuj dawek podwójnych.

Odstawianie

Propranololu nie odstawiaj nagle. Dawki redukuje się stopniowo, zazwyczaj przez 7–14 dni, szczególnie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca (ryzyko zaostrzenia objawów).

Możliwe działania niepożądane

Bardzo często/często: zaburzenia snu, koszmary, uczucie zmęczenia, bradykardia, ziębnięcie i sinienie palców (czasem obraz choroby Raynauda).

Niezbyt często: dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty).

Rzadko: zawroty głowy, parestezje, zaburzenia widzenia, suchość oczu, nasilenie niewydolności serca, zaburzenia przewodnictwa (blok), nagłe spadki ciśnienia z omdleniem, skurcz oskrzeli u osób predysponowanych, łysienie, plamica, wysypki i zmiany łuszczycopodobne, nasilenie objawów łuszczycy, zaburzenia nastroju, omamy, psychozy.

Bardzo rzadko: osłabienie mięśni przypominające miastenię lub nasilenie miastenii; wzrost miana przeciwciał przeciwjądrowych (znaczenie kliniczne niejasne).

Częstość nieznana (istotne klinicznie): hipoglikemia (zwłaszcza u noworodków, dzieci, seniorów, dializowanych, osób długotrwale głodzonych lub z chorobą wątroby), czasem z drgawkami; uczucie oszołomienia; możliwe hiperglikemia.

UWAGA: W przypadku wystąpienia wszelkich alarmujących objawów należy skonsultować się z lekarzem!

Przechowywanie

Przechowuj w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu (ochrona przed światłem i wilgocią), w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Nie używaj po upływie terminu ważności. Niewykorzystanych tabletek nie wyrzucaj do kanalizacji – poproś farmaceutę o wskazanie bezpiecznej utylizacji.

Jak uzyskać e-receptę na Propranolol WZF w NetMedika.pl

Krok 1: Wejdź na NetMedika.pl
Na stronie głównej wybierz „E-recepta”, aby przejść do formularza rejestracji na konsultację. Następnie wpisz nazwę wnioskowanego leku.

Krok 2: Wypełnij krótki formularz medyczny
Udziel odpowiedzi na pytania dotyczące Twojego aktualnego stanu zdrowia, obciążeń chorobowych, przebytych chorób, zabiegów operacyjnych, przyjmowanych leków oraz ewentualnych alergii. Jeśli posiadasz aktualne wyniki badań, możesz je również podać w formularzu.

Krok 3: Opłać zamówienie
Po uzupełnieniu formularza przejdź do płatności online – dostępne są szybki przelew, BLIK i karta. Koszt e-konsultacji to około 49 zł.

Krok 4: Oczekuj kontaktu z lekarzem
Lekarz przeanalizuje formularz i skontaktuje się telefonicznie lub przez bezpieczny czat online w celu przeprowadzenia konsultacji.

Przypominamy, że to konsultacja lekarska jest przedmiotem usługi i lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeżeli stwierdzi wszelkie przeciwwskazania

Najczęściej zadawane pytania

Podsumowanie

Propranolol WZF (propranolol) to sprawdzony beta-adrenolityk stosowany w wielu schorzeniach sercowo-naczyniowych oraz w migrenie, drżeniu i lęku z objawami ze strony układu krążenia. Działając na receptory beta, zwalnia akcję serca i obniża ciśnienie, zmniejszając obciążenie układu krążenia. Bezpieczne stosowanie wymaga uwzględnienia przeciwwskazań (m.in. astma, ciężkie zaburzenia przewodzenia), potencjalnych interakcji oraz stopniowego odstawiania.

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań – lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie – jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.