Metformax SR – e-Recepta, Dawkowanie, Jak uzyskać Online?

e-Recepta na Metformax SR

Spis treści
- Metformax SR – co to za lek i jak działa?
- Skład, postać i opis tabletek
- Wskazania do stosowania
- Dawkowanie i tytracja u dorosłych
- Zamiana z postaci natychmiastowej i terapia skojarzona
- Dostosowanie dawki wg eGFR i seniorzy
- Jak przyjmować – praktyczne zasady
- Przeciwwskazania
- Ostrzeżenia i środki ostrożności
- Interakcje lekowe i alkohol
- Działania niepożądane
- Ciąża, karmienie piersią i płodność
- Prowadzenie pojazdów
- Przechowywanie, wygląd i opakowania
- Jak uzyskać e-receptę na Metformax SR na NetMedika.pl
- Najczęściej zadawane pytania – Metformax SR
- Podsumowanie
Metformax SR – co to za lek i jak działa?
Substancją czynną Metformax SR jest metformina – biguanid o działaniu przeciwhiperglikemicznym. Obniża stężenie glukozy na czczo i poposiłkowe, nie stymulując wydzielania insuliny, dlatego w monoterapii nie wywołuje hipoglikemii. Mechanizm działania obejmuje: zmniejszenie wątrobowej produkcji glukozy (hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy), zwiększenie obwodowego pobierania i zużycia glukozy w mięśniach (poprawa wrażliwości na insulinę) oraz opóźnianie wchłaniania glukozy w jelitach. W praktyce klinicznej metformina sprzyja utrzymaniu masy ciała lub jej niewielkiemu spadkowi.
Warto wiedzieć, że potwierdzony korzystny wpływ metforminy na gospodarkę lipidową dotyczy głównie postaci natychmiastowej; dla postaci o przedłużonym uwalnianiu (SR) nie wykazano jednoznacznie takiego efektu, a stężenie triglicerydów może się zwiększać (znaczenie kliniczne zależne od sytuacji pacjenta).
Skład, postać i opis tabletek
- Metformax SR 750: 750 mg chlorowodorku metforminy (585 mg metforminy) – tabletki białe lub prawie białe, w kształcie kapsułki, z wytłoczeniem „SR 750”.
- Metformax SR 1000: 1000 mg chlorowodorku metforminy (780 mg metforminy) – tabletki białe lub prawie białe, owalne, z wytłoczeniem „SR 1000”.
Tabletki SR są przeznaczone do przedłużonego uwalniania leku, co determinuje sposób ich stosowania (patrz niżej: Jak przyjmować).
Wskazania do stosowania
Leczenie cukrzycy typu 2 u dorosłych, zwłaszcza u osób z nadwagą, gdy modyfikacja stylu życia (dieta, wysiłek) nie zapewnia właściwej kontroli glikemii. Metformax SR może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź z insuliną.
Uwaga: postać SR nie jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży (<18 lat) – brak wystarczających danych bezpieczeństwa i skuteczności dla tej postaci.
Dawkowanie i tytracja u dorosłych
- Dawka początkowa: zwykle 500 mg SR raz na dobę (z posiłkiem). Po 10–15 dniach oceniaj glikemię i zwiększaj o 500 mg co 10–15 dni – maks. 2000 mg/dobę.
- Docelowo: 2000 mg raz na dobę (najczęściej do wieczornego posiłku). Jeśli kontrola glikemii jest niewystarczająca, rozważ 1000 mg 2 ×/dobę (obie dawki z jedzeniem).
- Brak kontroli mimo 2000 mg SR: rozważyć powrót do postaci natychmiastowej metforminy z dawką do 3000 mg/dobę (decyzja lekarska).
W grupie rozpoczynającej od większych mocy (np. przy wcześniejszej terapii metforminą IR) dawka początkowa SR powinna odpowiadać dotychczasowej dawce dobowej metforminy, z uwzględnieniem limitów dla SR (patrz dalej).
Zamiana z postaci natychmiastowej i terapia skojarzona
- Z metforminy IR na SR: dobowa dawka SR ≈ poprzednia dawka IR. Nie zaleca się zamiany, jeśli pacjent wymagał >2000 mg/d metforminy IR – SR ma limit 2000 mg/d.
- Z innych doustnych leków: poprzedni preparat odstawić i rozpocząć Metformax SR wg powyższego schematu.
- Skojarzenie z insuliną: zwykle start od 500 mg SR raz na dobę, a dawkę insuliny dostosowuje się do glikemii. U już leczonych metforminą + insuliną dawka SR odpowiada dotychczasowej dawce dobowej metforminy (maks. 1500 mg dla SR 750 lub 2000 mg dla SR 1000), przyjmowanej do wieczornego posiłku.
Dostosowanie dawki wg eGFR i seniorzy
Przed leczeniem oznacz eGFR, a następnie kontroluj ≥ raz w roku (u osób starszych i z ryzykiem pogorszenia nerek – częściej, np. co 3–6 mies.). Orientacyjne limity całkowitej dawki dobowej SR:
- GFR 60–89 ml/min – do 2000 mg/d (rozważ redukcję przy trendzie spadkowym).
- GFR 45–59 ml/min – do 2000 mg/d; dawka startowa ≤ 1/2 maksimum; oceń czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej.
- GFR 30–44 ml/min – do 1000 mg/d.
- GFR < 30 ml/min – przeciwwskazana.
W podeszłym wieku dawkę dobiera się ściśle do aktualnej czynności nerek; bezobjawowe obniżenie eGFR w tej grupie jest częste.
Jak przyjmować – praktyczne zasady
- Z jedzeniem: przyjmuj z posiłkiem (najczęściej wieczornym) – poprawia tolerancję żołądkowo-jelitową.
- Nie krusz, nie łam i nie żuj tabletek SR – połykaj w całości, popijając wodą.
- „Otoczka” w stolcu: widoczna pozostałość otoczki tabletki w kale jest zjawiskiem prawidłowym.
- Pominięta dawka: przyjmij, gdy sobie przypomnisz i z posiłkiem; nie bierz dawki podwójnej.
- Styl życia: terapia nie zastępuje diety i aktywności – to filary leczenia T2D.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na metforminę lub jakikolwiek składnik leku.
- Ostra kwasica metaboliczna (w tym kwasica mleczanowa, cukrzycowa kwasica ketonowa) oraz stan przedśpiączkowy w cukrzycy.
- Ciężka niewydolność nerek – GFR < 30 ml/min.
- Ostre stany mogące pogarszać czynność nerek (odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs).
- Choroby prowadzące do niedotlenienia tkanek (ostra/niestabilna niewydolność serca, niewydolność oddechowa, świeży zawał, wstrząs).
- Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Kwasica mleczanowa to bardzo rzadkie, ale ciężkie powikłanie, częstsze w ostrym pogorszeniu funkcji nerek, chorobach serca/płuc z niedotlenieniem lub sepsie. Ryzyko zwiększają: odwodnienie (biegunka, wymioty, gorączka, upał), niewydolność wątroby, nadmierne spożycie alkoholu, źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie oraz stany hipoksji. Objawy alarmowe: wymioty, ból brzucha i skurcze mięśni, silne zmęczenie, duszność, obniżenie temperatury ciała; w razie podejrzenia – niezwłocznie przerwij lek i szukaj pilnej pomocy.
- Odwodnienie: w biegunce/wymiotach/gorączce/upałach – czasowo odstaw metforminę i skontaktuj się z lekarzem.
- Kontrast jodowy: przerwij metforminę przed lub w chwili podania; nie wznawiaj przez ≥48 h i dopiero po potwierdzeniu stabilnej funkcji nerek.
- Duże zabiegi chirurgiczne (OG/podpajęczynówkowe/zewnątrzoponowe): odstaw przed operacją; wznów ≥48 h po zabiegu lub po powrocie żywienia doustnego oraz ocenie nerek.
- Niewydolność serca: dopuszczalne stosowanie w stabilnej, przewlekłej postaci (z kontrolą serca i nerek); przeciwwskazana w ostrej/niestabilnej.
- Choroby mitochondrialne (np. MELAS, MIDD): metformina niezalecana (ryzyko nasilenia kwasicy i powikłań neurologicznych).
- Witamina B12: długotrwała terapia może obniżać stężenie; przy objawach niedoboru (niedokrwistość, parestezje, zapalenie języka) rozważ oznaczenie i suplementację.
- Monitoring: regularne badania typowe dla cukrzycy (glikemia, HbA1c) i okresowa ocena nerek.
Interakcje lekowe i alkohol
- Alkohol: unikaj nadmiernego spożycia – zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej (szczególnie przy głodzeniu/niedożywieniu i chorobach wątroby).
- Środki kontrastowe zawierające jod: obowiązkowa przerwa i ocena eGFR przed wznowieniem (patrz wyżej).
- Leki mogące pogarszać czynność nerek (NLPZ/COX-2, inhibitory ACE, ARB, diuretyki – zwłaszcza pętlowe): wymagana ścisła kontrola nerek i ewentualna korekta dawki.
- Leki o wewnętrznej aktywności hiperglikemizującej (glikokortykosteroidy ogólnoustrojowo/miejscowo, β2-mimetyki): potrzeba częstszej samokontroli glikemii i ewentualnej modyfikacji dawek.
- Transportery kationów organicznych (OCT1/OCT2): metformina jest ich substratem; werapamil (inhibitor OCT1) może zmniejszać skuteczność, ryfampicyna (induktor OCT1) – zwiększać ekspozycję; cymetydyna, dolutegrawir, ranolazyna, trimetoprim, wandetanib, izawukonazol (inhibitory OCT2) oraz kryzotynib, olaparyb (inhibitory OCT1+OCT2) mogą podnosić stężenie metforminy – zachowaj ostrożność, szczególnie przy obniżonym eGFR.
Działania niepożądane
Na początku leczenia najczęstsze są objawy żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, utrata apetytu) – zwykle przemijają; pomaga przyjmowanie leku z posiłkiem i stopniowe zwiększanie dawki. Często występują także zaburzenia smaku. Długotrwale możliwe jest obniżenie stężenia witaminy B12 (czasem objawowe). Bardzo rzadko: kwasica mleczanowa, nieprawidłowe próby wątrobowe lub zapalenie wątroby (zwykle ustępują po odstawieniu), reakcje skórne (rumień, świąd, pokrzywka).
Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeżeli pojawią się objawy sugerujące kwasicę mleczanową, żółtaczkę, ciężkie/persistujące dolegliwości żołądkowo-jelitowe mimo przyjmowania z posiłkiem lub inne niepokojące symptomy.
Ciąża, karmienie piersią i płodność
Ciąża: najważniejsze jest utrzymanie glikemii jak najbliżej normy w całej ciąży. Metformina przenika przez łożysko, jednak duże zbiory danych nie wskazują na wzrost ryzyka wad wrodzonych ani toksyczności okołoporodowej. Jeśli klinicznie konieczne, metforminę można rozważyć w ciąży i w fazie prekoncepcyjnej jako uzupełnienie lub alternatywę dla insuliny – decyzja indywidualna lekarza.
Karmienie piersią: metformina przenika do mleka kobiecego; z uwagi na ograniczone dane zwykle nie zaleca się stosowania w laktacji – decyzja (kontynuacja karmienia vs. zmiana leczenia) należy do lekarza po ocenie korzyści i ryzyka.
Płodność: brak dowodów na niekorzystny wpływ metforminy na płodność w dawkach terapeutycznych.
Prowadzenie pojazdów
W monoterapii metformina nie powoduje hipoglikemii i nie zaburza zdolności prowadzenia pojazdów/obsługi maszyn. Ostrożność zachowaj w leczeniu skojarzonym (np. z insuliną) – możliwe niedocukrzenie.
Przechowywanie, wygląd i opakowania
Lek przechowuj w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Zwykle brak szczególnych wymagań dot. temperatury. Nie stosuj po terminie ważności (EXP – ostatni dzień podanego miesiąca). Niewykorzystanych leków nie wyrzucaj do śmieci ani kanalizacji – oddaj do apteki. Typowe opakowania: 30 lub 60 tabletek (nie wszystkie muszą być dostępne).

Jak uzyskać e-receptę na Metformax SR na NetMedika.pl
Krok 1: Wejdź na NetMedika.pl i wybierz usługę „E-recepta”.
Na stronie głównej kliknij „E-recepta” – trafisz do formularza konsultacji. Wskaż, że potrzebujesz recepty na Metformax SR.
Krok 2: Wypełnij krótki formularz medyczny.
Podaj choroby współistniejące (szczególnie nerki/wątroba/serce), przyjmowane leki (NLPZ, inhibitory ACE/ARB, diuretyki, glikokortykosteroidy, β2-mimetyki, leki OTC/ziła), objawy oraz dostępne wyniki (glukoza, HbA1c, eGFR). To pozwala lekarzowi ocenić bezpieczeństwo metforminy SR.
Krok 3: Opłać zamówienie.
Po wypełnieniu wywiadu dokonaj płatności online (szybki przelew, BLIK, karta). Koszt konsultacji to ok. 49 zł.
Krok 4: Oczekuj kontaktu z lekarzem.
Lekarz skontaktuje się telefonicznie lub przez czat. Pamiętaj: przedmiotem usługi jest konsultacja; lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeśli stwierdzi przeciwwskazania lub gdy nie jest to kontynuacja leczenia.
Najczęściej zadawane pytania – Metformax SR
Nie. To lek wydawany z przepisu lekarza. E-receptę możesz uzyskać po konsultacji – jeśli nie ma przeciwwskazań.
Najczęściej 500 mg SR raz na dobę z posiłkiem, zwiększanie o 500 mg co 10–15 dni. Maksymalnie 2000 mg/dobę (zwykle 1 ×/dobę do kolacji; ewentualnie 1000 mg 2 ×/dobę, jeśli kontrola glikemii jest niewystarczająca).
Nie. Tabletek o przedłużonym uwalnianiu nie wolno żuć, łamać ani kruszyć – należy je połykać w całości.
Nie. Postać SR nie jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży – brak wystarczających danych bezpieczeństwa i skuteczności.
U części pacjentów widoczna jest w kale pusta otoczka tabletki – to zjawisko prawidłowe dla postaci o przedłużonym uwalnianiu.
Tak. Metformina i insulina często są łączone; dawkę insuliny dostosowuje się do wyników glikemii.
Metforminę trzeba przerwać przed lub w chwili podania kontrastu i nie wznawiać przez co najmniej 48 godzin; powrót dopiero po potwierdzeniu stabilnej funkcji nerek.
Unikaj nadmiernego spożycia – zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej (zwłaszcza przy głodzeniu i chorobach wątroby).
Nie ma potwierdzenia korzystnego wpływu SR na lipidy jak w przypadku postaci natychmiastowej; w SR obserwowano nawet wzrost triglicerydów – znaczenie kliniczne zależy od sytuacji pacjenta.
GFR 60–89 ml/min: do 2000 mg/d; 45–59 ml/min: do 2000 mg/d (niższa dawka startowa); 30–44 ml/min: do 1000 mg/d; <30 ml/min – przeciwwskazany.
Nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, utrata apetytu – przede wszystkim na początku leczenia; zwykle przemijają. Często zaburzenia smaku; możliwe obniżenie witaminy B12 przy długotrwałej terapii.
W monoterapii – nie. Ryzyko niedocukrzenia dotyczy terapii skojarzonej (np. z insuliną).
Podsumowanie
Metformax SR to metformina o przedłużonym uwalnianiu, skuteczna i wygodna w dawkowaniu (często 1 ×/dobę do kolacji), rekomendowana w cukrzycy typu 2 u dorosłych – zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z innymi lekami lub insuliną. Bezpieczne stosowanie wymaga rozsądnej tytracji, regularnej oceny nerek, świadomości ryzyka kwasicy mleczanowej (odwodnienie, kontrast jodowy, duży zabieg, niewydolność wątroby/serca) oraz uwagi na interakcje.

e-Recepta na Metformax SR

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e-recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań – lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie – jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.
Bibliografia
- Charakterystyka produktu leczniczego: https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/medicinal-products/39703/characteristic
- Ulotka dla Pacjenta: https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/medicinal-products/39703/leaflet

Redakcja NetMedika
Artykuły przygotowuje redakcja NetMedika we współpracy ze specjalistami medycznymi. Dostarczamy rzetelne, aktualne i praktyczne informacje dotyczące zdrowia i telemedycyny. Publikowane treści mają charakter edukacyjny i nie zastępują konsultacji lekarskiej.
Porady medyczne NetMedika
-
Movalis – e-Recepta Online, Wskazania, Bezpieczne Stosowanie
Spis treściCzym jest Movalis i jak działa?Skład, postać i wyglądWskazania…
-
Nalgesin Forte – e-Recepta Online, Skład, Mechanizm Działania
Spis treściCzym jest Nalgesin Forte i jak działaSkład, postać i…
-
Aclexa – e-Recepta Online, Wskazania, Jak Bezpiecznie Stosować
Aclexa to selektywny inhibitor COX-2 z grupy NLPZ stosowany u…