Trexan Neo

Co to jest Trexan Neo i w jakim celu się stosuje

Trexan Neo to preparat zawierający substancję czynną metotreksat, lek o działaniu hamującym podziały komórkowe oraz modulującym czynność układu immunologicznego. Metotreksat jest stosowany w chorobach, w których niektóre komórki organizmu nadmiernie się namnażają lub gdy konieczne jest osłabienie reakcji zapalnej i autoimmunologicznej.

W praktyce klinicznej Trexan Neo znajduje zastosowanie u dorosłych w leczeniu aktywnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów, ciężkiej i opornej na leczenie łuszczycy oraz ciężkiej postaci łuszczycowego zapalenia stawów. Ponadto stosowany jest w leczeniu podtrzymującym ostrej białaczki limfoblastycznej (ALL) u pacjentów w wieku od 3 lat wzwyż, gdzie dawka ustalana jest przez lekarza na podstawie powierzchni ciała.

Jak działa lek

Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego, hamuje enzymy biorące udział w syntezie kwasów nukleinowych, co prowadzi do zahamowania proliferacji komórek szybko dzielących się. Dodatkowo wykazuje działanie immunomodulujące, zmniejszając aktywność niektórych elementów układu odpornościowego, co jest korzystne w chorobach autoimmunologicznych i zapalnych.

Postać leku i skład

Trexan Neo występuje w postaci tabletek doustnych w dawkach 2,5 mg oraz 10 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). Tabletki zawierają też składniki pomocnicze: laktozę jednowodną, celulozę mikrokrystaliczną i stearynian magnezu. Tabletki 2,5 mg i 10 mg mają charakterystyczny wygląd i oznaczenia określone w ulotce.

Przed rozpoczęciem leczenia — przeciwwskazania i środki ostrożności

Trexan Neo nie powinien być stosowany u osób uczulonych na metotreksat lub którykolwiek składnik preparatu. Stosowanie jest przeciwwskazane u kobiet karmiących piersią oraz u kobiet w ciąży w przypadku wskazań nienowotworowych. Nie należy podawać leku osobom z ciężką chorobą wątroby lub nerek, z chorobami szpiku kostnego, z ciężkimi ostrymi lub przewlekłymi zakażeniami oraz z zaburzeniami błony śluzowej jamy ustnej lub owrzodzeniami przewodu pokarmowego.

Przed rozpoczęciem terapii lekarz powinien sprawdzić stan wątroby, nerek, morfologię krwi oraz ewentualne przebyte i utajone zakażenia (np. wirusowe zapalenia wątroby, gruźlica). Metotreksat może reaktywować utajone infekcje, a także wpływać niekorzystnie na czynność wątroby i płuc.

Istotne ostrzeżenie dotyczy dawkowania w chorobach nienowotworowych: lek należy przyjmować tylko raz na tydzień. Przyjmowanie metotreksatu częściej (np. codziennie) może doprowadzić do ciężkich, nawet śmiertelnych reakcji toksycznych.

Ryzyko związane z radioterapią i światłem słonecznym

Radioterapia w trakcie terapii metotreksatem może zwiększać ryzyko martwicy tkanek miękkich lub kości. Metotreksat zwiększa wrażliwość skóry na promieniowanie UV — mogą wystąpić reakcje polekowo‑świetlne oraz nasilenie zmian łuszczycowych pod wpływem naświetlań. Należy unikać intensywnego nasłonecznienia, solarium i stosować odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną.

Dawkowanie

W przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów tabletki Trexan Neo przyjmuje się doustnie wyłącznie raz w tygodniu, zawsze tego samego dnia tygodnia. Typowa dawka w tych wskazaniach wynosi zwykle 7,5–15 mg raz w tygodniu, lecz decyzję o dawce podejmuje lekarz, dostosowując ją do stanu pacjenta i wyników badań.

W leczeniu podtrzymującym ostrej białaczki limfoblastycznej dawka jest obliczana indywidualnie na podstawie powierzchni ciała i ustalana przez lekarza prowadzącego.

W szczególnych grupach chorych, np. u osób w podeszłym wieku lub z zaburzeniami czynności wątroby czy nerek, stosuje się zwykle obniżone dawki. Nie zaleca się stosowania u dzieci poniżej 3 lat ze względu na brak doświadczenia.

Monitorowanie podczas leczenia

Ze względu na możliwość wystąpienia ciężkich działań niepożądanych konieczne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta. Przed rozpoczęciem terapii i podczas leczenia lekarz zaleci serię badań: morfologię krwi, oznaczenie parametrów czynności wątroby i nerek, oznaczenie stężenia albumin, a w razie potrzeby badania obrazowe wątroby lub biopsję. Może być także wykonane zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i badania czynności płuc.

W trakcie terapii wykonywane są kontrole jamy ustnej i gardła oraz regularne badania krwi (morfologia, próby wątrobowe, kontrola stężenia metotreksatu w surowicy tam, gdzie jest to wskazane), a także monitorowanie funkcji oddechowych i badań obrazowych w razie potrzeby. Jeśli wyniki badań są nieprawidłowe, lekarz dostosuje leczenie.

Interakcje z innymi lekami

Metotreksat wchodzi w interakcje z wieloma lekami. Należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych preparatach, w tym lekach dostępnych bez recepty i suplementach. Szczególną ostrożność wymaga łączenie z:

• metamizolem (dipyron),
• niektórymi antybiotykami (np. penicyliny, sulfonamidy, cyprofloksacyna, tetracykliny, chloramfenikol),
• inhibitorami enzymów i lekami cytotoksycznymi (np. merkaptopuryna, 5‑fluorouracyl),
• lekami przeciwzapalnymi i niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (np. ibuprofen, diklofenak, kwas acetylosalicylowy),
• lekami przeciwdrgawkowymi, inhibitorami pompy protonowej (omeprazol, pantoprazol), diuretykami, oraz innymi środkami wpływającymi na czynność wątroby i nerek.

Również suplementy kwasu foliowego, kwasu folinowego i niektóre szczepienia (zwłaszcza zawierające żywe drobnoustroje) wymagają konsultacji z lekarzem.

Bezpieczeństwo stosowania i działania niepożądane

Działania niepożądane metotreksatu zależą od dawki i częstości podawania. Najczęściej występują nudności, wymioty, utrata apetytu, zapalenie jamy ustnej oraz wzrost aktywności enzymów wątrobowych. Do rzadkich, ale poważnych działań należą: ciężkie reakcje hematologiczne (np. agranulocytoza), ciężkie uszkodzenie wątroby, niewydolność nerek, zapalenie płuc z dusznością lub krwiopluciem oraz ciężkie reakcje skórne (zespół Stevensa‑Johnsona).

Natychmiastowej konsultacji lekarskiej wymaga wystąpienie objawów sugerujących ciężkie działania niepożądane: gorączka, objawy zakażenia, znaczne pogorszenie stanu ogólnego, krwawienia, duszność, krwioplucie, uporczywe wymioty, silna biegunka, owrzodzenia jamy ustnej, żółtaczka czy objawy neurologiczne.

Postępowanie w przypadku pominięcia dawki lub przedawkowania

W chorobach reumatycznych i dermatologicznych, jeżeli pacjent zapomni przyjąć dawkę i przypomni sobie w ciągu dwóch dni, można ją przyjąć jak najszybciej; jeśli minęło więcej niż dwa dni (a mniej niż 7 dni) pacjent powinien skonsultować się z lekarzem. Nie wolno dublować dawek w celu uzupełnienia pominiętej dawki. W razie przedawkowania należy niezwłocznie kontaktować się z lekarzem lub oddziałem ratunkowym; leczenie przedawkowania może obejmować podanie folinianu wapnia.

Przechowywanie i zasady postępowania

Preparat należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci, w oryginalnym opakowaniu chroniącym przed światłem. Nie używać po terminie ważności. Przy obchodzeniu się z tabletkami, zwłaszcza jeśli inna osoba podaje lek choremu, zaleca się stosowanie jednorazowych rękawiczek i dokładne mycie rąk przed i po kontakcie. Resztki leku powinny być usunięte zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi odpadów cytotoksycznych.

Instrukcje dla kobiet i mężczyzn planujących rodzicielstwo

Metotreksat może powodować ciężkie wady rozwojowe i poronienie. Kobiety w wieku rozrodczym powinny potwierdzić brak ciąży przed rozpoczęciem leczenia (np. test ciążowy) i stosować skuteczną antykoncepcję podczas terapii oraz przez co najmniej 6 miesięcy po jej zakończeniu. Kobiet karmiących nie wolno stosować leku (metotreksat przenika do mleka). Mężczyźni powinni unikać ojcostwa oraz oddawania nasienia podczas leczenia i przez co najmniej 3 miesiące po zakończeniu terapii; w pewnych przypadkach można rozważyć przechowanie nasienia przed leczeniem.

Recepta online na Trexan Neo

Trexan Neo jest lekiem wydawanym na receptę. W sytuacji potrzeby ponownego przepisania leku lekarz może wystawić receptę tradycyjną lub w formie elektronicznej; e‑recepta na Trexan Neo umożliwia bezpieczne i wygodne odnowienie zaopatrzenia, jednak decyzję o kontynuacji terapii i o dawce zawsze podejmuje lekarz na podstawie badań i oceny stanu pacjenta.

Najważniejsze zalecenia dla pacjenta

• Zawsze przyjmuj lek zgodnie z zaleceniami lekarza — w chorobach reumatoidalnych i łuszczycowych tylko raz w tygodniu.
• Regularnie wykonuj zalecane badania krwi i badania czynności wątroby oraz nerek.
• Unikaj alkoholu i nadmiernego spożycia napojów zawierających kofeinę; pij dużo płynów, aby uniknąć odwodnienia.
• Nie szczep się szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje bez konsultacji z lekarzem.
• Zgłaszaj natychmiast objawy zakażenia, duszność, krwioplucie, silne bóle brzucha, uporczywe wymioty, krwawienia lub objawy neurologiczne.

FAQ

Czy mogę przyjmować Trexan Neo codziennie?

Nie. W leczeniu chorób nienowotworowych (np. reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy) Trexan Neo należy przyjmować jedynie raz w tygodniu. Przyjmowanie leku częściej może prowadzić do ciężkich i potencjalnie śmiertelnych działań toksycznych.

Jakie badania muszę wykonywać podczas terapii?

Przed rozpoczęciem leczenia i w jego trakcie lekarz zleci badania krwi (morfologia, próby wątrobowe, stężenie albumin), badania czynności nerek oraz oceny pod kątem zakażeń (np. wirusowe zapalenia wątroby, gruźlica). W zależności od wskazań mogą być potrzebne badania obrazowe i dodatkowe testy.

Czy metotreksat wpływa na płodność i czy można zajść w ciążę po terapii?

Metotreksat może wpływać przejściowo na wytwarzanie plemników i komórek jajowych i jest teratogenny. Kobiety powinny unikać ciąży w trakcie leczenia i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu; mężczyźni powinni unikać ojcostwa i oddawania nasienia podczas leczenia i przez co najmniej 3 miesiące po zakończeniu terapii.

Jak postępować w razie pominięcia dawki?

Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę, można ją wziąć jak najszybciej, jeżeli przypomnienie nastąpi w ciągu 2 dni. Jeśli upłynęło więcej niż 2 dni, należy skontaktować się z lekarzem. Nie należy przyjmować podwójnej dawki w celu uzupełnienia pominiętej.

Jakie objawy wymagają natychmiastowej pomocy medycznej?

Należy natychmiast zgłosić się do lekarza lub szpitala w przypadku duszności, krwioplucia, uporczywych wymiotów, ciężkiej biegunki, owrzodzeń jamy ustnej, nietypowych krwawień lub siniaków, żółtaczki, gorączki z pogorszeniem stanu ogólnego oraz objawów sugerujących ciężkie reakcje skórne lub neurologiczne.

Czy mogę stosować szczepienia w trakcie terapii?

Szczepienia z użyciem żywych drobnoustrojów są przeciwwskazane podczas stosowania metotreksatu i bezpośrednio po nim; wszelkie szczepienia powinny być omówione z lekarzem prowadzącym.