Sitagliptin

Co to jest Sitagliptin i jak działa

Sitagliptin jest lekiem przeciwcukrzycowym należącym do grupy inhibitorów DPP‑4 (dipeptydylopeptydazy‑4). Działa poprzez zwiększenie stężenia hormonów inkretynowych po posiłku, co pobudza wydzielanie insuliny zależnie od glukozy i zmniejsza wytwarzanie glukozy przez wątrobę. W efekcie pomaga obniżyć zbyt wysokie stężenie cukru we krwi u dorosłych z cukrzycą typu 2.

Wskazania

Sitagliptin jest stosowany u dorosłych z cukrzycą typu 2 w celu poprawy kontroli glikemii. Może być stosowany jako leczenie uzupełniające samodzielnie lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, takimi jak metformina, pochodne sulfonylomocznika, pioglitazon czy insulina, zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przed rozpoczęciem stosowania — ważne informacje

Decyzję o zastosowaniu Sitagliptin zawsze podejmuje lekarz. Nie stosować leku w przypadku uczulenia na substancję czynną lub jakikolwiek składnik preparatu. Lek nie jest wskazany u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia, nie wykazano skuteczności u osób w wieku 10–17 lat, a bezpieczeństwo stosowania u dzieci poniżej 10 lat nie jest znane.

Przed rozpoczęciem terapii poinformuj lekarza o chorobach trzustki w wywiadzie, obecności kamieni żółciowych, nadużywaniu alkoholu, bardzo wysokim stężeniu triglicerydów, a także o wszystkich schorzeniach nerek. Należy także zgłosić wszystkie przyjmowane leki — szczególną ostrożność wymaga jednoczesne stosowanie digoksyny (wymagana kontrola stężenia digoksyny), pochodnych sulfonylomocznika i insuliny (zwiększone ryzyko hipoglikemii).

Jak stosować Sitagliptin

Zwykle zalecana dawka to jedna tabletka 100 mg raz na dobę, doustnie. Tabletki 25 mg i 50 mg stosuje się zwykle u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek, zgodnie z zaleceniami lekarza. Lek można przyjmować niezależnie od posiłków. W przypadku pominięcia dawki należy przyjąć ją jak najszybciej, chyba że zbliża się pora przyjęcia następnej dawki — nie należy stosować dawki podwójnej.

Kontynuacja terapii powinna odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza; samowolne przerwanie może pogorszyć kontrolę glikemii.

Interakcje

Przyjmowanie Sitagliptin z innymi lekami może wymagać nadzoru medycznego lub dostosowania dawek. Szczególnie istotne są interakcje z digoksyną (należy monitorować stężenie digoksyny) oraz zwiększone ryzyko hipoglikemii przy równoczesnym stosowaniu pochodnych sulfonylomocznika lub insuliny. Zawsze informuj lekarza i farmaceutę o wszystkich przyjmowanych preparatach, również dostępnych bez recepty oraz o suplementach diety.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

W trakcie stosowania Sitagliptin zgłaszano przypadki zapalenia trzustki — w przypadku silnego, uporczywego bólu brzucha, promieniującego do pleców, z nudnościami i wymiotami lub bez nich, należy natychmiast odstawić lek i skontaktować się z lekarzem. Ryzyko zapalenia trzustki może być większe u pacjentów z wcześniejszą chorobą trzustki, kamieniami żółciowymi, nadużywaniem alkoholu lub z bardzo wysokim stężeniem triglicerydów.

Opisano również rzadkie reakcje nadwrażliwości, w tym ciężkie reakcje alergiczne z obrzękiem twarzy, warg, języka i gardła, które mogą utrudniać oddychanie lub połykanie — w takim przypadku lek należy odstawić i zgłosić się do lekarza. U niektórych pacjentów występował pemfigoid pęcherzowy (pęcherze na skórze) — pojawienie się takich zmian powinno skłonić do konsultacji lekarskiej i rozważenia przerwania terapii.

Działania niepożądane

Jak każdy lek, Sitagliptin może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią. Do najczęściej zgłaszanych należą hipoglikemia (gdy lek stosowany jest z sulfonylomocznikami lub insuliną), ból głowy, zakażenia górnych dróg oddechowych, katar, ból gardła, nudności oraz objawy żołądkowo‑jelitowe. Opisano również zawroty głowy, zaparcia, świąd, a rzadko — zmniejszoną liczbę płytek krwi. Częstotliwość nieznana obejmuje choroby nerek (czasami wymagające dializy), wymioty, bóle stawów i mięśni, bóle pleców oraz śródmiąższowe choroby płuc.

W razie wystąpienia działań niepożądanych należy poinformować lekarza lub farmaceutę; poważne objawy, takie jak silny ból brzucha, nagłe reakcje alergiczne czy nowe, niepokojące zmiany skórne, wymagają pilnej konsultacji.

Ciąża i karmienie piersią

Sitagliptin nie powinien być stosowany w czasie ciąży. Nie wiadomo, czy substancja przenika do mleka kobiecego, dlatego nie zaleca się stosowania leku podczas karmienia piersią ani gdy planowane jest karmienie piersią. Kobiety w wieku rozrodczym planujące ciążę lub podejrzewające ciążę powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem lub kontynuacją terapii.

Wpływ na prowadzenie pojazdów i obsługę maszyn

Lek nie wykazuje istotnego wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn u większości pacjentów. Jednak zgłaszano zawroty głowy i senność — w przypadku wystąpienia takich objawów należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn. Ryzyko pogorszenia zdolności do prowadzenia wzrasta w przypadku wystąpienia hipoglikemii przy stosowaniu łącznie z insuliną lub pochodnymi sulfonylomocznika.

Przechowywanie

Nie ma specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania leku poza zaleceniem przechowywania w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci oraz nieużywania po upływie terminu ważności.

Skład i postaci

Sitagliptin występuje w postaci tabletek powlekanych o zawartości odpowiednio 25 mg, 50 mg i 100 mg substancji czynnej. Każda tabletka zawiera fosforan jednowodny sytagliptyny odpowiadający danej dawce.

Recepta online na Sitagliptin

Sitagliptin jest lekiem wydawanym na receptę. W przypadku potrzeby kontynuacji terapii pacjent może omówić z lekarzem możliwość wystawienia e‑recepty na Sitagliptin na wizyty stacjonarnej lub teleporady — decyzję i sposób wydania recepty podejmuje lekarz na podstawie oceny stanu zdrowia i konieczności dalszego leczenia.

Najważniejsze informacje dla pacjenta — podsumowanie

Sitagliptin pomaga obniżyć stężenie cukru we krwi u dorosłych z cukrzycą typu 2, zwykle stosuje się go w dawce 100 mg raz na dobę; dawki mniejsze stosuje się w niewydolności nerek. Przed rozpoczęciem terapii omów z lekarzem historię chorób trzustki, choroby nerek oraz wszystkie przyjmowane leki. W przypadku silnego bólu brzucha, nagłej wysypki, obrzęku twarzy lub innych ciężkich objawów przerwij stosowanie i zgłoś się po pomoc medyczną.

FAQ

Czy Sitagliptin można stosować u dzieci?

Nie. Sitagliptin nie jest zalecany u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia; nie wykazano skuteczności u osób w wieku 10–17 lat, a bezpieczeństwo u dzieci poniżej 10 lat nie jest znane.

Jakie są objawy zapalenia trzustki, na które należy zwrócić uwagę?

Objawy obejmują silny i uporczywy ból brzucha, często promieniujący do pleców, któremu mogą towarzyszyć nudności i wymioty. W razie wystąpienia takich objawów należy natychmiast odstawić lek i skontaktować się z lekarzem.

Czy Sitagliptin może powodować hipoglikemię?

Sitagliptin sam w sobie rzadko powoduje hipoglikemię, ale ryzyko to wzrasta, gdy jest stosowany w połączeniu z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną. Lekarz może wtedy zmniejszyć dawkę leku hipoglikemizującego.

Co robić w przypadku pominięcia dawki?

Jeśli pominiesz dawkę, przyjmij ją jak najszybciej, chyba że zbliża się pora następnej dawki — wówczas należy pominąć dawkę i kontynuować zgodnie ze schematem; nie przyjmuj dawki podwójnej.

Czy można stosować Sitagliptin w ciąży i podczas karmienia piersią?

Nie zaleca się stosowania Sitagliptin w ciąży ani w okresie karmienia piersią. Kobiety planujące ciążę lub podejrzewające ciążę powinny omówić z lekarzem alternatywne metody leczenia.

Jak zgłaszać działania niepożądane?

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek działań niepożądanych poinformuj lekarza lub farmaceutę. Zgłaszanie działań niepożądanych pomaga gromadzić informacje o bezpieczeństwie leku.