Hydroxyzinum

Co to jest Hydroxyzinum i w jakim celu się go stosuje

Hydroxyzinum to lek zawierający hydroksyzynę chlorowodorek, będącą pochodną piperazyny o działaniu przeciwhistaminowym i uspokajającym. Działa hamująco na wybrane czynności ośrodkowego układu nerwowego oraz blokuje receptory histaminowe, co przekłada się na zmniejszenie uczucia lęku oraz złagodzenie świądu. W zależności od wskazania efekt uspokojenia może pojawić się po 30–45 minutach, a działanie przeciwświądowe po około godzinie od przyjęcia dawki.

Wskazania

Hydroxyzinum stosuje się w leczeniu objawowym lęku u dorosłych oraz w łagodzeniu świądu u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku 6 lat i powyżej.

Przeciwwskazania

Leku nie należy stosować, jeżeli stwierdzono nadwrażliwość na hydroksyzynę lub którykolwiek ze składników preparatu, nadwrażliwość na cetyryzynę, aminofilinę, etylenodiaminę lub pochodne piperazyny, a także przy porfirii. Nie powinno się stosować hydroksyzyny u kobiet w ciąży ani karmiących piersią. Przeciwwskazaniem są ponadto znaczne zaburzenia rytmu serca (wydłużenie odcinka QT w EKG), ciężkie choroby układu krążenia, bardzo wolna czynność serca, istotne zaburzenia stężeń elektrolitów (np. niskie stężenie potasu lub magnezu) oraz jednoczesne przyjmowanie niektórych leków wpływających na rytm serca.

Środki ostrożności i specjalne grupy pacjentów

Przed rozpoczęciem leczenia należy poinformować lekarza o istniejących chorobach nerek, wątroby, zaburzeniach psychicznych (np. demencja), miastenii, zaparciach, jaskrze lub trudnościach w oddawaniu moczu. U osób w podeszłym wieku sugerowane jest stosowanie niższych dawek z uwagi na wydłużone działanie leku; leczenie powinno trwać możliwie krótko.

Należy zachować ostrożność u pacjentów z ryzykiem udaru mózgu oraz u osób z predyspozycją do drgawek. W razie wystąpienia objawów ze strony serca (np. kołatanie, omdlenia, duszność) leczenie należy przerwać i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Interakcje z innymi lekami

Hydroksyzyna może wchodzić w istotne interakcje z wieloma lekami. Nie wolno łączyć jej z niektórymi antybiotykami (np. erytromycyna, niektóre fluorochinolony), wybranymi lekami przeciwgrzybiczymi, lekami stosowanymi w zaburzeniach rytmu serca (np. amiodaron, sotalol), neuroleptykami (np. haloperydol), niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi (np. citalopram, escitalopram), lekami stosowanymi w leczeniu zaparć czy malarii, a także z metadonem. Połączenie z lekami wpływającymi na centralny układ nerwowy (leki nasenne, inne leki przeciwlękowe) nasila działanie uspokajające. Niektóre leki (np. cymetydyna) mogą zwiększać stężenie hydroksyzyny we krwi. Ponadto tiazydowe leki moczopędne oraz inne preparaty zmieniające stężenia elektrolitów mogą zwiększać ryzyko zaburzeń rytmu serca.

Stosowanie z jedzeniem i alkoholem

Unikać spożywania alkoholu podczas leczenia hydroksyzyną, ponieważ alkohol nasila działanie uspokajające i zwiększa ryzyko działań niepożądanych, takich jak senność czy zaburzenia koncentracji. Tabletki można przyjmować niezależnie od posiłku.

Ciąża, karmienie piersią i płodność

Hydroksyzyny nie należy stosować w okresie ciąży ani karmienia piersią z powodu przenikania substancji do płodu i mleka oraz możliwego niekorzystnego wpływu na noworodka. W przypadku konieczności leczenia u kobiety karmiącej należy przerwać karmienie piersią.

Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn

Hydroksyzyna może powodować senność, zmniejszenie uwagi i opóźnienie reakcji, zwłaszcza na początku terapii lub po zwiększeniu dawki. Pacjenci, u których wystąpią takie objawy, nie powinni prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

Postać leku i skład

Preparat występuje w postaci tabletek powlekanych: 10 mg (okrągłe, białe lub prawie białe) oraz 25 mg (tabletki w kształcie kapsułki z linią podziału). Substancją czynną jest hydroksyzyny chlorowodorek. Tabletki zawierają laktozę — należy to uwzględnić u osób z nietolerancją niektórych cukrów.

Dawkowanie

Dawkowanie powinno być ustalane przez lekarza i dostosowane indywidualnie. Zasada ogólna to stosowanie najmniejszej skutecznej dawki przez możliwie najkrótszy czas.

Świąd: u dorosłych dawka początkowa 25 mg wieczorem około godziny przed snem; w razie potrzeby możliwe przyjmowanie do 25 mg 3–4 razy na dobę. Maksymalna dawka dobowa u dorosłych wynosi 100 mg. U dzieci w wieku ≥6 lat dawka 1–2 mg/kg mc. na dobę w kilku dawkach; dla dzieci powyżej 40 kg maksymalna dawka dobowa 100 mg, dla masy ≤40 kg maksymalnie 2 mg/kg.

Lęk: u dorosłych zalecana dawka zwykle 50 mg/dobę podzielona na 3 dawki (np. 12,5 mg + 12,5 mg + 25 mg); w cięższych przypadkach dawkę można zwiększyć do 100 mg/dobę. W leczeniu lęku hydroksyzyna powinna być stosowana jako leczenie uzupełniające i nie należy samodzielnie modyfikować dawki bez konsultacji z lekarzem.

Pacjenci w podeszłym wieku powinni rozpoczynać leczenie od połowy zalecanej dawki; maksymalna dobowa u osób starszych wynosi 50 mg. U chorych z umiarkowaną lub ciężką niewydolnością nerek oraz przy zaburzeniach czynności wątroby konieczne jest zmniejszenie dawki.

Co robić w przypadku przedawkowania lub pominięcia dawki

W razie zastosowania większej niż zalecana dawki należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub oddziałem ratunkowym, szczególnie gdy dotyczy to dziecka. Leczenie przedawkowania jest objawowe; wskazane monitorowanie EKG ze względu na ryzyko zaburzeń rytmu, w tym wydłużenia odstępu QT lub torsade de pointes. W przypadku pominięcia dawki nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej tabletki.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym jest senność. Częściej obserwowano także ból głowy, uspokojenie, suchość w jamie ustnej i zmęczenie. Rzadziej mogą wystąpić pobudzenie, splątanie, zawroty głowy, bezsenność, drżenie, nudności czy gorączka. W rzadkich przypadkach opisano reakcje alergiczne, zaburzenia widzenia, napady drgawkowe, zmiany aktywności enzymów wątrobowych, zaburzenia rytmu serca, zatrzymanie moczu oraz zmiany skórne.

Należy przerwać leczenie i pilnie skontaktować się z lekarzem, jeżeli pojawią się objawy sugerujące ciężką reakcję alergiczną (np. obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła), uogólnione wysypki z pęcherzami, objawy ciężkiego uszkodzenia skóry lub zaburzenia rytmu serca (kołatanie, omdlenia, duszność).

Przechowywanie

Przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci, w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią. Nie stosować po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu. Brak specjalnych zaleceń dotyczących temperatury przechowywania.

Postępowanie z odpadami

Leki nie należy wyrzucać do kanalizacji ani do domowych pojemników na odpadki. Zapytaj farmaceutę, jak bezpiecznie pozbyć się nieużywanych leków, by chronić środowisko.

Recepta online na Hydroxyzinum

Hydroxyzinum jest lekiem wydawanym na receptę. W niektórych sytuacjach możliwe jest uzyskanie recepty w drodze konsultacji medycznej prowadzonej zdalnie; e-recepta na Hydroxyzinum może być wystawiona przez lekarza po przeprowadzeniu konsultacji i ocenie wskazań oraz przeciwwskazań. Decyzję o sposobie wystawienia recepty zawsze podejmuje lekarz.

Jak zgłaszać działania niepożądane?

Jeżeli wystąpią działania niepożądane, należy o nich poinformować lekarza lub farmaceutę. Zgłoszenia można również przekazywać do odpowiednich instytucji monitorujących bezpieczeństwo leków. Raportowanie działań niepożądanych pomaga w gromadzeniu informacji o bezpieczeństwie stosowania leku.

Najważniejsze zalecenia dla pacjenta

Stosować najniższą skuteczną dawkę przez możliwie krótki czas, informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach (w tym dostępnych bez recepty), unikać alkoholu oraz nie prowadzić pojazdów ani nie obsługiwać maszyn, jeśli pojawi się senność lub pogorszenie uwagi.

FAQ

Czy Hydroxyzinum uzależnia?

Hydroksyzyna nie jest klasyfikowana jako lek uzależniający; jednak ze względu na działanie uspokajające nie należy nagle przerywać długotrwałego leczenia bez konsultacji z lekarzem.

Jak szybko działa lek na lęk i na swąd?

Na objawy lęku działanie można zauważyć po około 30–45 minutach od przyjęcia dawki, natomiast na świąd efekt przeciwświądowy zwykle pojawia się po około godzinie.

Czy dzieci mogą przyjmować Hydroxyzinum?

Leku nie zaleca się stosować u dzieci poniżej 6 lat ze względu na trudności z połykaniem tabletek. U dzieci w wieku 6 lat i powyżej hydroksyzyna może być stosowana wyłącznie w leczeniu świądu, w dawce 1–2 mg/kg mc. na dobę w kilku dawkach, z określonymi limitami dawkowania zależnymi od masy ciała.

Co zrobić, gdy pojawi się nadmierna senność?

Jeżeli lek powoduje senność lub pogorszenie koncentracji, należy unikać prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn oraz skonsultować się z lekarzem w celu ewentualnej modyfikacji dawki.

Jak postępować przy pominięciu dawki?

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej tabletki. Kontynuować leczenie zgodnie z zaleceniem lekarza.

Czy istnieje ryzyko zaburzeń rytmu serca?

Tak — hydroksyzyna może zwiększać ryzyko wydłużenia odstępu QT i innych zaburzeń rytmu serca, zwłaszcza przy jednoczesnym stosowaniu innych leków wpływających na rytm serca, przy niskich stężeniach potasu i magnezu lub przy chorobach serca. W razie objawów sugerujących zaburzenia rytmu (kołatanie, omdlenia) należy przerwać leczenie i zgłosić się do lekarza.