Aciclovir 50 mg/g

Wprowadzenie

Aciclovir w postaci kremu 50 mg/g to lek o działaniu przeciwwirusowym przeznaczony do stosowania miejscowego na skórę. Produkt zawiera acyklowir, który hamuje replikację wirusa Herpes simplex, będącego najczęstszą przyczyną opryszczki wargowej i zmian na twarzy. Artykuł poniżej przedstawia rzetelne informacje o wskazaniach, sposobie stosowania, bezpieczeństwie i najważniejszych zasadach użytkowania opartych na treści ulotki dla pacjenta oraz znanych zasadach farmakoterapii.

Jak działa acyklowir?

Acyklowir jest syntetycznym analoogiem nukleozydu guanozynowego, który po wejściu do zakażonej komórki wirusowej ulega fosforylacji i blokuje aktywność polimerazy wirusowej. W efekcie zahamowana zostaje synteza wirusowego DNA i namnażanie wirusa. W formie kremu acyklowir działa miejscowo w obrębie zmian skórnych, skracając czas trwania objawów i przyspieszając gojenie opryszczki, szczególnie gdy leczenie rozpocznie się wcześnie, na etapie pierwszych objawów prodromalnych (pieczenie, swędzenie, zaczerwienienie).

Wskazania

Preparat jest wskazany do miejscowego leczenia nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirusa Herpes simplex. Leczenie powinno być prowadzone zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty; jeśli po 10 dniach nie nastąpi poprawa, należy skontaktować się z lekarzem.

Przeciwwskazania

Nie stosować leku u osób uczulonych na acyklowir, walacyklowir lub na którykolwiek z pozostałych składników preparatu. Nie używać środka na błony śluzowe (np. w jamie ustnej, nosie, w oczach) ani do leczenia opryszczki narządów płciowych. W razie przypadkowego kontaktu z oczami przemyć je obficie wodą.

Środki ostrożności

Przed zastosowaniem preparatu warto omówić to z lekarzem lub farmaceutą, zwłaszcza gdy pacjent ma obniżoną odporność lub doświadcza szczególnie ciężkich nawrotów opryszczki. Nie zaleca się rutynowego stosowania przez osoby immunosupresyjne bez konsultacji lekarskiej. Należy unikać dotykania zmian skóry przez osoby postronne oraz używania wspólnych ręczników. Przed i po aplikacji leku należy umyć ręce, aby zapobiec przenoszeniu zakażenia.

Interakcje

Interakcje leku w postaci kremu z innymi lekami nie są znane. Mimo to warto poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich stosowanych aktualnie lekach, włączając preparaty nakładane miejscowo na twarz, aby ocenić ryzyko podrażnień lub nasilenia reakcji skórnych.

Ciąża i karmienie piersią

Kobiety w ciąży, planujące ciążę lub karmiące piersią powinny zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem preparatu. Ze względu na miejscowe zastosowanie i minimalną ogólną ekspozycję systemową, ryzyko teoretycznie jest niskie, jednak decyzję o użyciu leku u kobiet w ciąży powinien podjąć lekarz, biorąc pod uwagę korzyści i ewentualne ryzyko.

Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn

Preparat nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów ani obsługi maszyn.

Skład i postać

Krem jest biały lub prawie biały. Substancją czynną jest acyklowir — 50 mg w każdym gramie kremu. Pozostałe składniki to: glikol propylenowy (400 mg/g), wazelina biała, alkohol cetostearylowy, parafina ciekła lekka, poloksamer 407, sodu laurylosiarczan (7,5 mg/g) oraz woda oczyszczona. Niektóre z tych składników (np. glikol propylenowy, alkohol cetostearylowy, sodu laurylosiarczan) mogą wywołać miejscowe podrażnienie lub reakcję skórną u wrażliwych osób.

Sposób stosowania

Lek przeznaczony jest do stosowania na skórę. Zalecane stosowanie to nakładanie kremu na chorobowo zmienione miejsca 5 razy na dobę w przybliżonych odstępach czterogodzinnych, z przerwą nocną. Leczenie powinno trwać co najmniej 4 dni; jeśli zmiany nie wygoją się, można kontynuować terapię do 10 dni. Działanie leku jest najbardziej skuteczne, gdy leczenie rozpocznie się jak najwcześniej, najlepiej przy pierwszych objawach prodromalnych (pieczenie, mrowienie, zaczerwienienie). Jeżeli po 10 dniach nie nastąpiła poprawa, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem.

Co robić w razie pominięcia dawki lub przedawkowania

W przypadku pominięcia zastosowania nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej aplikacji. Przy przypadkowym połknięciu całej zawartości tuby objawy toksyczne są mało prawdopodobne; jednak jeśli połknięto dużą ilość leku, wskazane jest skontaktowanie się z lekarzem lub farmaceutą.

Działania niepożądane

Jak każdy lek, również ten może wywołać działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią. Najczęściej obserwuje się łagodne wysuszenie lub złuszczenie skóry. Niezbyt często może pojawić się przemijające pieczenie, mrowienie lub świąd. Rzadko opisywano rumień lub kontaktowe zapalenie skóry. Bardzo rzadko mogą wystąpić cięższe reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka czy obrzęk naczynioruchowy — w takim wypadku należy przerwać stosowanie i niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Przechowywanie

Przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci, w temperaturze poniżej 30°C. Nie należy przechowywać w lodówce ani zamrażać. Okres ważności po pierwszym otwarciu tuby wynosi 2 lata, nie dłużej niż termin ważności podany na opakowaniu.

Praktyczne wskazówki dla pacjenta

1) Rozpocznij leczenie jak najwcześniej — najbardziej korzystna jest aplikacja już w fazie prodromalnej.
2) Nakładaj cienką warstwę kremu bez pocierania zmian; nadmierne pocieranie może pogłębić podrażnienie i sprzyjać przenoszeniu zakażenia.
3) Unikaj stosowania leku na błony śluzowe oraz dostania się do oczu. W razie kontaktu przemyć obficie wodą.
4) Nie dziel tuby z innymi osobami i nie używaj wspólnych ręczników w celu ograniczenia szerzenia zakażenia.
5) Jeśli masz skłonność do reakcji alergicznych na kosmetyki lub preparaty do pielęgnacji skóry, wykonaj wcześniej test na małej powierzchni skóry lub skonsultuj się z farmaceutą/lekarzem.

Kiedy skontaktować się z lekarzem

Należy zwrócić się do lekarza, jeśli zmiany nie poprawiają się po 10 dniach leczenia, jeśli objawy pogarszają się lub pojawią się silne reakcje skórne. Natychmiastowej pomocy wymaga wystąpienie objawów sugerujących reakcję alergiczną — obrzęk twarzy, warg lub języka oraz problemy z oddychaniem.

Opakowanie i postać

Krem dostępny jest w tubie aluminiowej z zakrętką i przebijakiem, zazwyczaj w opakowaniach zawierających 5 g produktu. Krem jest biały lub prawie biały.

Podsumowanie

Aciclovir 50 mg/g w postaci kremu jest skutecznym i bezpiecznym preparatem do miejscowego leczenia nawrotowej opryszczki wargowej, o dobrze udokumentowanym mechanizmie działania. Najlepsze efekty uzyskuje się przy wczesnym rozpoczęciu terapii. Przed zastosowaniem zapoznaj się z pełną ulotką oraz skonsultuj wątpliwości z farmaceutą lub lekarzem.

FAQ

Jak szybko należy zacząć stosowanie kremu po pojawieniu się pierwszych objawów?

Leczenie powinno rozpocząć się jak najwcześniej, najlepiej przy pierwszych objawach prodromalnych takich jak pieczenie, swędzenie czy zaczerwienienie — wtedy preparat działa najbardziej skutecznie.

Czy mogę stosować krem na opryszczkę w okolicy narządów płciowych?

Nie, ten preparat jest przeznaczony wyłącznie do stosowania na wargach i twarzy. Do leczenia opryszczki narządów płciowych stosuje się inne postaci i schematy leczenia — skonsultuj się z lekarzem.

Czy osoby z osłabioną odpornością mogą stosować ten lek?

Nie zaleca się rutynowego stosowania bez konsultacji medycznej przez osoby z obniżoną odpornością; takie osoby powinny skonsultować się z lekarzem, który oceni konieczność i sposób leczenia.

Jak długo należy kontynuować terapię i kiedy skonsultować się z lekarzem?

Leczenie należy prowadzić co najmniej przez 4 dni; w razie braku wygojenia można przedłużyć terapię do 10 dni. Jeśli po 10 dniach nie ma poprawy, należy zgłosić się do lekarza.

Czy krem może powodować reakcje uczuleniowe lub podrażnienia skóry?

Tak — najczęściej obserwuje się łagodne wysuszenie lub złuszczanie skóry; rzadziej pieczenie, mrowienie, rumień lub kontaktowe zapalenie skóry. Bardzo rzadko zdarzają się ciężkie reakcje alergiczne wymagające natychmiastowej pomocy medycznej.