Diane-35 – Wskazania, Dawkowanie

Diane-35 to lek łączący działanie antyandrogenowe z działaniem antykoncepcyjnym. Zawiera 2 mg octanu cyproteronu oraz 0,035 mg etynyloestradiolu w jednej tabletce i jest podawany w schemacie 21/7. Jego przeznaczeniem nie jest rutynowa antykoncepcja sama w sobie, lecz leczenie umiarkowanego do ciężkiego trądziku (z łojotokiem lub bez) i/lub hirsutyzmu u kobiet w wieku rozrodczym, szczególnie gdy wcześniejsze leczenie miejscowe i antybiotykoterapia nie przyniosły poprawy. Z uwagi na wbudowaną ochronę antykoncepcyjną nie należy go łączyć z innymi hormonalnymi metodami antykoncepcji.

Działanie przeciwandrogenowe wynika z kilku mechanizmów – cyproteron blokuje receptor androgenowy i hamuje wytwarzanie androgenów w tkankach, a etynyloestradiol nasila syntezę SHBG, co obniża ilość wolnych androgenów. Działanie antykoncepcyjne opiera się przede wszystkim na zahamowaniu owulacji oraz zmianach w śluzie szyjkowym. Poprawa zmian trądzikowych zwykle pojawia się po ok. 3-4 miesiącach stosowania.

Kluczowe – Diane-35 należy rozważać jako terapię dermatologiczną u kobiet, u których leczenie przeciwtrądzikowe pierwszego wyboru zawiodło. Jednocześnie lek zapewnia antykoncepcję, dlatego nie łączymy go z innymi hormonalnymi środkami antykoncepcyjnymi.

Skład, postać i ważne informacje pomocnicze

Każda tabletka zawiera 2 mg cyproteronu octanu + 0,035 mg etynyloestradiolu. Preparat zawiera także laktozę (ok. 31 mg na tabletkę) oraz sacharozę – jeśli masz potwierdzoną nietolerancję cukrów, skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem terapii.

Wskazania – kiedy rozważyć receptę na Diane-35

• Umiarkowany do ciężkiego trądzik związany z nadwrażliwością na androgeny – po niepowodzeniu terapii miejscowej i antybiotyków.
• Hirsutyzm u kobiet w wieku rozrodczym.
• Decyzja o leczeniu powinna obejmować pełen wywiad, ocenę czynników ryzyka i pomiar ciśnienia – lekarz może zlecić dodatkowe badania przed rozpoczęciem terapii.

Uwaga – lek nie jest przeznaczony dla mężczyzn, nie stosuje się go przed pierwszą miesiączką ani po menopauzie.

Dawkowanie i sposób przyjmowania – schemat 21/7

• 1 tabletka dziennie przez 21 dni, mniej więcej o tej samej porze – następnie 7 dni przerwy bez tabletek. Krwawienie z odstawienia pojawia się zwykle 2-3 dzień po ostatniej tabletce. Po przerwie 7 dni rozpoczynasz kolejny blister – niezależnie od tego, czy krwawienie się zakończyło.

Jak zacząć przyjmowanie Diane-35

• Bez antykoncepcji hormonalnej w poprzednim cyklu – rozpocznij 1. dnia cyklu. Dopuszczalne jest rozpoczęcie między 2. a 5. dniem, ale w tym pierwszym cyklu przez 7 dni stosuj dodatkową metodę mechaniczną.
• Zmiana z innego złożonego środka (tabletki, krążek, plaster) – zacznij następnego dnia po ostatniej tabletce z substancjami czynnymi lub najpóźniej 1. dnia po zwykłej przerwie; przy krążku/plastrze – w dniu ich usunięcia lub planowej wymiany.
• Zmiana z metody tylko z progestagenem – rozpocznij w dniu odstawienia minitabletki, wyjęcia implantu/IUS lub terminie kolejnej iniekcji – przez 7 dni dołącz metodę mechaniczną.
• Po poronieniu w I trymestrze – możesz zacząć natychmiast.
• Po porodzie lub poronieniu w II trymestrze – rozpocznij 21-28 dnia; późniejszy start wymaga przez 7 dni antykoncepcji mechanicznej. Jeśli odbyłaś stosunek, upewnij się, że nie jesteś w ciąży lub poczekaj na pierwszą miesiączkę.

Pominięcie tabletki i dolegliwości żołądkowo-jelitowe

Pominięcie < 12 godzin – przyjmij zapomnianą tabletkę możliwie szybko i kolejną o zwykłej porze – skuteczność pozostaje zachowana.
Pominięcie ≥ 12 godzin – skuteczność może się zmniejszyć. Obowiązują dwie zasady: nigdy nie przerywaj przyjmowania na dłużej niż 7 dni oraz potrzebujesz 7 dni nieprzerwanego stosowania, by odzyskać pełne hamowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik. Postępowanie zależy od tygodnia: w tygodniu 1 zwykle dołączasz metodę mechaniczną na 7 dni, w tygodniu 2 – na ogół nie, jeśli poprzednie 7 dni były bezbłędne, w tygodniu 3 – albo przechodzisz bez przerwy do następnego blistra, albo robisz przerwę do 7 dni licząc dzień pominięcia.

Wymioty do 3-4 godzin po dawce lub ciężka biegunka – postępuj jak przy pominięciu tabletki; rozważ przyjęcie dodatkowej tabletki z nowego blistra i stosowanie metody barierowej w razie utrzymywania się objawów.

Przeciwwskazania i kiedy przerwać lek

Diane-35 jest przeciwwskazany m.in. w przypadku: aktualnej lub przebytej zakrzepicy żylnej bądź tętniczej (np. zawał, udar, TIA), migreny z ogniskowymi objawami neurologicznymi, poważnych chorób wątroby, nowotworów zależnych od hormonów płciowych, oponiaka w wywiadzie, krwawień z dróg rodnych o nieustalonej przyczynie, a także w ciąży i podczas karmienia piersią. Preparatu nie łączy się z innym hormonalnym środkiem antykoncepcyjnym. W razie wystąpienia takich stanów w trakcie terapii – lek należy odstawić i pilnie skontaktować się z lekarzem.

Ryzyko zakrzepów krwi – co musisz wiedzieć

Stosowanie złożonych produktów estrogen-progestagen, takich jak Diane-35, zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE) względem niestosowania. Ryzyko to jest największe w pierwszym roku leczenia oraz przy wznowieniu po przerwie trwającej co najmniej miesiąc. W badaniach epidemiologicznych ryzyko VTE było 1,5- do 2-krotnie wyższe niż w przypadku preparatów zawierających lewonorgestrel i porównywalne z preparatami z dezogestrelem, gestodenem lub drospirenonem. VTE może być śmiertelna w 1-2 proc. przypadków.

Czynniki ryzyka VTE/ATE obejmują m.in.: wiek, palenie tytoniu (szczególnie >35 lat), otyłość, długotrwałe unieruchomienie lub duży zabieg, dodatni wywiad rodzinny, nadciśnienie, dyslipoproteinemię, migrenę, wady zastawek serca, migotanie przedsionków, cukrzycę, SLE, nieswoiste zapalenia jelit czy niedokrwistość sierpowatokrwinkową. W razie kumulacji czynników – decyzja o leczeniu wymaga ponownej oceny ryzyka.

Objawy alarmowe, które wymagają natychmiastowej konsultacji i odstawienia leku, to m.in.: nagły, silny ból w klatce piersiowej, duszność, nagły kaszel, ostry lub długotrwały ból głowy bądź pogarszająca się migrena, zaburzenia widzenia lub mowy, zawroty, niedowład, nietypowy ból i obrzęk kończyny dolnej.

Okres okołooperacyjny i unieruchomienie – lekarz może zalecić odstawienie leku co najmniej 4 tygodnie przed planowanym dużym zabiegiem lub w razie długiej imobilizacji i powrót do leczenia najwcześniej 2 tygodnie po odzyskaniu pełnej sprawności ruchowej.

Nowotwory i meningioma – ostrzeżenia

W badaniach epidemiologicznych u kobiet stosujących hormonalne środki antykoncepcyjne notowano nieznacznie częstsze rozpoznania raka piersi w porównaniu z niestosującymi, a także rzadkie przypadki łagodnych i złośliwych nowotworów wątroby. Zależność z rakiem szyjki macicy pozostaje wieloczynnikowa. Objawy alarmowe, jak silny ból w nadbrzuszu czy powiększenie wątroby, wymagają pilnej diagnostyki.

W związku z cyproteronem zgłaszano zależność między dawką skumulowaną a ryzykiem oponiaka – w razie rozpoznania oponiaka leczenie należy przerwać.

Zaburzenia nastroju

Obniżony nastrój i depresja należą do znanych działań niepożądanych złożonych środków hormonalnych. Depresja może mieć ciężki przebieg i wiązać się z ryzykiem zachowań samobójczych – przy pojawieniu się objawów konieczny jest szybki kontakt z lekarzem.

Działania niepożądane – przegląd

Poza zagrożeniami omówionymi powyżej, często zgłaszane są: nudności, ból brzucha, ból i tkliwość piersi, bóle głowy, zwiększenie masy ciała, zmiany nastroju i nastrój depresyjny. Zazwyczaj występują w pierwszych miesiącach i mają tendencję do ustępowania. Każdy niepokojący objaw skonsultuj z lekarzem.

Interakcje – kiedy „Diane 35” wymaga dodatkowych środków ostrożności

Niektóre leki zmniejszają stężenia hormonów i mogą osłabić skuteczność antykoncepcyjną, powodując plamienia. Do induktorów enzymów należą m.in. fenytoina, karbamazepina, barbiturany, prymidon, ryfampicyna, okskarbazepina, topiramat, felbamat, rytonawir, gryzeofulwina oraz ziele dziurawca. W trakcie stosowania tych leków – oraz 28 dni po – należy stosować dodatkową metodę mechaniczną; jeśli okres ten wykracza poza koniec blistra, pomiń przerwę 7 dni i przejdź do następnego opakowania.

Antybiotyki (z wyjątkiem ryfampicyny i gryzeofulwiny) – mechaniczna metoda antykoncepcji przez 7 dni po zakończeniu antybiotykoterapii.

Diane-35 może modyfikować stężenia innych leków – zwiększać (np. cyklosporyny) lub zmniejszać (np. lamotryginy). Etynyloestradiol może zwiększać stężenia teofiliny i tizanidyny. W razie terapii HIV/HCV – inhibitory proteazy i NNRTI mogą zmieniać stężenia hormonów. Zawsze informuj lekarza o przyjmowanych lekach i produktach ziołowych.

Leczenie HCV kombinacjami zawierającymi m.in. ombitaswir/parytaprewir/rytonawir ± dazabuwir, glekaprewir/pibrentaswir oraz sofosbuwir/welpataswir/woksylaprewir – podczas tych terapii nie stosuj preparatów z etynyloestradiolem z uwagi na ryzyko zwiększenia aktywności AlAT. Przed rozpoczęciem leczenia HCV trzeba zmienić metodę antykoncepcji, a do Diane-35 można wrócić po ok. 2 tygodniach od zakończenia terapii – po uzgodnieniu z lekarzem.

Ciąża, połóg, karmienie, prowadzenie pojazdów

Leku nie stosuje się w ciąży ani w okresie karmienia piersią. W razie podejrzenia ciąży skontaktuj się z lekarzem. Nie wykazano wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn. Po porodzie rośnie ryzyko VTE – termin wznowienia antykoncepcji dobierz z lekarzem.

Badania kontrolne, choroby przenoszone drogą płciową i metody naturalne

Przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia lekarz przeprowadza badanie z oceną czynników ryzyka i zaleca regularne kontrole. Diane-35 nie chroni przed HIV/AIDS ani innymi STI – w tym celu należy używać prezerwatywy. Nie stosuj „metody kalendarzyka” ani pomiaru temperatury – lek modyfikuje naturalne zmiany śluzu szyjkowego i temperatury.

Diane 35 e-Recepta – jak uzyskać e-receptę na NetMedika.pl

Krok 1: Wejdź na NetMedika.pl i wybierz usługę e-recepty.
Na stronie głównej NetMedika wybierz „E-recepta”. Zostaniesz przekierowana do formularza konsultacji online – wskaż, że chodzi o receptę na lek. Serwis działa 7 dni w tygodniu, a e-recepty wystawiają licencjonowani lekarze zgodnie z polskim prawem.

Krok 2: Wypełnij krótki formularz medyczny.
Podaj podstawowe informacje o zdrowiu i czynnikach ryzyka, ważne przy kwalifikacji do kontynuacji antykoncepcji hormonalnej – m.in. choroby przewlekłe, palenie, epizody zakrzepowe, migreny. Jeśli masz wyniki badań (np. ciśnienie, morfologia) czy datę ostatniej cytologii – również je wpisz.

Krok 3: Opłać zamówienie.
Po wypełnieniu wywiadu opłać e-konsultację online – dostępne są szybkie i bezpieczne metody płatności (np. szybki przelew, BLIK, karta). Orientacyjny koszt konsultacji to ok. 49 zł.

Krok 4: Oczekuj kontaktu z lekarzem.
Po opłaceniu formularz trafia do lekarza. Zazwyczaj kontakt następuje od kilkunastu minut do kilku godzin – telefonicznie lub przez bezpieczny czat na stronie. Lekarz może dopytać o szczegóły i podjąć decyzję co do wystawienia e-recepty na Diane-35.

Uwaga – przedmiotem usługi jest konsultacja medyczna. Uzyskanie recepty nie jest gwarantowane; lekarz może odmówić, jeśli istnieją przeciwwskazania natury medycznej.

Najczęstsze pytania pacjentek – FAQ

Wskazówki praktyczne dla bezpiecznej terapii

• Stała pora przyjmowania ogranicza ryzyko pominięć i krwawień śródcyklicznych. Nieregularne stosowanie osłabia zarówno efekt dermatologiczny, jak i antykoncepcyjny.
• Zgłaszaj lekarzowi nowe leki – przy induktorach enzymatycznych wymagane są zasady dodatkowej ochrony i modyfikacje schematu blistrów.
• Unikaj palenia tytoniu, zwłaszcza po 35. roku życia – to ważny modyfikowalny czynnik ryzyka.
• Zapytaj o termin odstawienia leku przed planowanym zabiegiem lub dłuższym unieruchomieniem.
• Kontroluj samopoczucie psychiczne – w razie obniżenia nastroju lub objawów depresji skontaktuj się z lekarzem.

Przechowywanie i informacje końcowe

Szczegółowe zalecenia dotyczące przechowywania, zawartości opakowania i dodatkowych informacji znajdziesz w punkcie 5 i 6 ulotki – zawsze stosuj lek zgodnie z zaleceniami lekarza i informacjami w dołączonej ulotce.

Podsumowanie

Diane-35 to lek o podwójnym działaniu – dermatologicznym i antykoncepcyjnym – wskazany przede wszystkim w leczeniu umiarkowanego do ciężkiego trądziku i/lub hirsutyzmu, gdy standardowe terapie zawiodły. Skuteczność terapii wymaga regularnego przyjmowania w schemacie 21/7, znajomości zasad postępowania w przypadku pominięć i świadomego podejścia do czynników ryzyka VTE/ATE oraz interakcji. Jeśli rozważasz „Diane 35 e-recepta” – pamiętaj, że decyzję o przepisaniu podejmuje lekarz po zdalnej ocenie medycznej.

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań – lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie – jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.