Dexak SL – Skład, Skutki Uboczne, Wskazania

Czym jest Dexak SL i jak działa

Dexak SL to niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ) przeznaczony do krótkotrwałego, objawowego leczenia ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego – m.in. bólu mięśniowo-stawowego, bolesnego miesiączkowania i bólu zęba. Substancją czynną Dexak SL jest deksketoprofen – aktywny enancjomer ketoprofenu z grupy NLPZ. Hamuje on cyklooksygenazę (COX) i syntezę prostaglandyn odpowiedzialnych za ból, stan zapalny i gorączkę. Postać granulatu do sporządzania roztworu doustnego wchłania się szybko; w porównaniu z tabletkami osiąga wyższe stężenie maksymalne w osoczu, co może wiązać się z szybszym początkiem działania, ale także z potencjalnie większą częstością dolegliwości żołądkowo-jelitowych u wrażliwych osób. Produkt przeznaczony jest do krótkotrwałej terapii objawowej – tylko na czas trwania dolegliwości.

Wskazania do stosowania

Dexak SL jest wskazany u dorosłych w krótkotrwałym leczeniu objawowym ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, takiego jak:

• ostry ból w układzie mięśniowo-kostnym i kostno-stawowym,
• bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhea),
• ból zęba (również po zabiegach stomatologicznych).

Jeśli po 3–4 dniach nie uzyskujesz poprawy lub objawy nasilają się – skontaktuj się z lekarzem w celu weryfikacji rozpoznania i modyfikacji leczenia.

Skład i postać

Każda saszetka granulatu zawiera 25 mg deksketoprofenu (w postaci trometamolu). Zawiera także sacharozę – 2,418 g na saszetkę (istotne u pacjentów z cukrzycą oraz rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami metabolizmu cukrów: nietolerancja fruktozy, zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy, niedobór sacharazy-izomaltazy – w tych przypadkach produktu nie należy stosować). Granulat jest żółtocytrynowy i przeznaczony do rozpuszczenia w wodzie.

Dawkowanie i sposób przyjmowania

Stosuj najmniejszą skuteczną dawkę przez najkrótszy możliwy czas.

• Dorośli: zwykle 25 mg co 8 godzin (1 saszetka), maksymalnie 75 mg/dobę (3 saszetki).
• Sposób przygotowania: zawartość saszetki rozpuść w szklance wody, dobrze zamieszaj i wypij natychmiast po przygotowaniu.
• Szybszy początek działania: w ostrym bólu przyjmuj na pusty żołądek, co najmniej 15 minut przed posiłkiem (pokarm opóźnia wchłanianie).

Nie łącz rutynowo z innymi NLPZ (w tym selektywnymi inhibitorami COX-2) ani z wysokimi dawkami kwasu acetylosalicylowego. W razie utrzymywania się objawów mimo leczenia – skonsultuj się z lekarzem.

Szczególne grypy pacjentów

Osoby w podeszłym wieku

Rozpocznij od 50 mg/dobę (np. 1 saszetka co 12 godzin). Przy dobrej tolerancji lekarz może zwiększyć dawkę do typowej (maks. 75 mg/dobę). Zalecana jest uważna obserwacja pod kątem działań niepożądanych.

Zaburzenia czynności wątroby

W łagodnych–umiarkowanych zaburzeniach – zacznij od 50 mg/dobę i pozostawaj pod kontrolą lekarską. Ciężkie zaburzenia wątroby – przeciwwskazanie.

Zaburzenia czynności nerek

W łagodnych zaburzeniach (klirens kreatyniny 60–89 ml/min) – zmniejsz dawkę początkową do 50 mg/dobę. Umiarkowane/ciężkie zaburzenia nerek (≤59 ml/min) – przeciwwskazane.

Dzieci i młodzież

Bezpieczeństwo i skuteczność nie zostały ustalone; produktu nie stosuje się poniżej 18 lat.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na deksketoprofen, inne NLPZ lub którykolwiek składnik produktu.
• Reakcje alergiczne po ASA/NLPZ (napad astmy, skurcz oskrzeli, ostry nieżyt nosa, polipy nosa, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy).
• Reakcje fotoalergiczne/fototoksyczne w wywiadzie po ketoprofenie lub fibratach.
• Krwawienie z przewodu pokarmowego lub perforacja w przeszłości związane ze stosowaniem NLPZ; czynna lub nawracająca choroba wrzodowa; przewlekła dyspepsja.
• Inne czynne krwawienia, skaza krwotoczna, zaburzenia krzepnięcia.
• Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
• Ciężka niewydolność serca, umiarkowana/ciężka niewydolność nerek (≤59 ml/min), ciężkie zaburzenia wątroby.
• Ciężkie odwodnienie (wymioty, biegunka, niedostateczna podaż płynów).
• III trymestr ciąży oraz karmienie piersią.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Przewód pokarmowy

W trakcie terapii NLPZ mogą wystąpić krwawienia, owrzodzenia i perforacje przewodu pokarmowego (także bez objawów ostrzegawczych). Ryzyko rośnie u osób w podeszłym wieku, po dużych dawkach oraz przy skojarzeniu z kortykosteroidami, lekami przeciwzakrzepowymi/przeciwpłytkowymi i SSRI. W grupach wysokiego ryzyka rozważa się leczenie osłonowe (np. mizoprostol lub inhibitor pompy protonowej). W razie krwawienia lub owrzodzenia – natychmiast odstawić lek i skontaktować się z lekarzem.

Nerki

NLPZ mogą pogarszać czynność nerek, szczególnie u osób odwodnionych, w podeszłym wieku oraz przy jednoczesnym stosowaniu diuretyków, ACE-I, ARB lub aminoglikozydów. Zapewnij właściwe nawodnienie i – jeśli należysz do grupy ryzyka – rozważ kontrolę funkcji nerek na początku terapii i okresowo podczas leczenia.

Wątroba

Możliwe przemijające zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych (AspAT/AlAT); w razie istotnych nieprawidłowości leczenie należy przerwać.

Układ sercowo-naczyniowy

Przyjmowanie niektórych NLPZ (zwłaszcza długotrwale w dużych dawkach) wiąże się z niewielkim wzrostem ryzyka tętniczych zdarzeń zakrzepowych (zawał, udar). Należy zachować ostrożność u chorych z nadciśnieniem, niewydolnością serca, chorobą niedokrwienną serca oraz u osób z czynnikami ryzyka (hiperlipidemia, cukrzyca, palenie). NLPZ mogą też hamować agregację płytek i wydłużać czas krwawienia.

Reakcje skórne i nadwrażliwość

Rzadko możliwe ciężkie reakcje skórne (zespół Stevensa-Johnsona, TEN), zwykle w pierwszym miesiącu leczenia. Wszelka rozległa wysypka/pęcherze lub zmiany błon śluzowych wymagają natychmiastowego odstawienia leku i pilnej konsultacji. Unikaj stosowania w przebiegu ospa wietrzna – notowano cięższy przebieg zakażeń skóry i tkanek miękkich.

Maskowanie zakażeń

Działanie przeciwzapalne/przeciwgorączkowe może maskować objawy infekcji (np. gorączkę), co opóźnia właściwe rozpoznanie i leczenie. Jeśli objawy zakażenia utrzymują się lub nasilają – skontaktuj się z lekarzem.

Interakcje z innymi lekami

Zawsze poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach (na receptę, OTC, ziołowych). Najważniejsze interakcje:

Połączenia przeciwwskazane / niewskazane

• Inne NLPZ (w tym selektywne COX-2) i duże dawki ASA (≥3 g/dobę) – skok ryzyka owrzodzeń i krwawień.
• Leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna), heparyny – wyższe ryzyko krwotoków; dopuszczalne tylko ze ścisłą kontrolą kliniczno-laboratoryjną.
• Lit – wzrost stężenia (ryzyko toksyczności); konieczne monitorowanie przy wdrażaniu, modyfikacji i odstawieniu.
• Metotreksat ≥15 mg/tydz. – ryzyko ciężkiej mielotoksyczności (zmniejszenie klirensu nerkowego).
• Pochodne hydantoiny i niektóre sulfonamidy – możliwość nasilenia toksyczności.

Połączenia wymagające ostrożności

• Diuretyki, ACE-I, ARB oraz aminoglikozydy – ryzyko pogorszenia czynności nerek; zapewnij nawodnienie i kontroluj nerki na początku leczenia.
• Metotreksat <15 mg/tydz. – ryzyko toksyczności hematologicznej; zwykle zaleca się cotygodniową kontrolę morfologii w pierwszych tygodniach.
• Pentoksyfilina/oksypentoksyfilina – większe ryzyko krwawień (kontrola czasu krwawienia).
• Zydowudyna – toksyczność hematologiczna (kontrola morfologii i retikulocytów).
• Pochodne sulfonylomocznika – możliwe nasilenie działania hipoglikemizującego.
• SSRI i leki przeciwpłytkowe – wyższe ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego.

Połączenia wymagające rozważenia i monitorowania

• Cyklosporyna, takrolimus – wzrost nefrotoksyczności (monitoruj czynność nerek).
• Leki trombolityczne/fibrynolityczne – zwiększone ryzyko krwawień.
• Probenecyd – wzrost stężenia deksketoprofenu (może wymagać modyfikacji dawki).
• Glikozydy nasercowe (np. digoksyna) – możliwy wzrost stężeń i nasilenie niewydolności serca.
• Mifepryston – potencjalny wpływ NLPZ na skuteczność (należy zachować zalecane odstępy).
• Beta-adrenolityki – NLPZ mogą osłabiać efekt hipotensyjny.
• Chinolony – ryzyko drgawek przy dużych dawkach w skojarzeniu z NLPZ (dane głównie ze zwierząt).
• Tenofowir, deferazyroks, pemetreksed – możliwość nasilenia nefro-/gastrotoksyczności; wymaga indywidualnej oceny i monitorowania.

Ciąża, karmienie i płodność

• III trymestr ciąży: przeciwwskazany (ryzyko przedwczesnego zwężenia/zamknięcia przewodu tętniczego, nadciśnienie płucne, zaburzenia krzepnięcia, hamowanie czynności skurczowej macicy).
• I–II trymestr: nie stosować, chyba że bezwzględnie konieczne; używać jak najmniejszej dawki przez najkrótszy czas. Od około 20. tygodnia możliwe małowodzie (zaburzenie funkcji nerek płodu) oraz zwężenie przewodu tętniczego; przy ekspozycji kilka dni i dłużej – rozważyć nadzór położniczy i odstawić lek po stwierdzeniu nieprawidłowości.
• Karmienie piersią: przeciwwskazane (brak danych; ryzyko dla niemowlęcia i wpływu na hemostazę).
• Płodność kobiet: jak inne NLPZ, deksketoprofen może przemijająco obniżać płodność; rozważ odstawienie u pacjentek planujących ciążę lub diagnozowanych z powodu niepłodności.

Działania niepożądane

UWAGA: W przypadku wystąpienia wszelkich alarmujących objawów należy skonsultować się z lekarzem!

Najczęściej dotyczą przewodu pokarmowego. Wybrane działania niepożądane, uszeregowane wg częstości:

• Często (do 1/10): nudności i/lub wymioty, ból brzucha (zwłaszcza w nadbrzuszu), biegunka, niestrawność.
• Niezbyt często (do 1/100): zawroty głowy (także pochodzenia błędnikowego), senność, zaburzenia snu, niepokój, bóle głowy, kołatanie serca, zaczerwienienie, zapalenie błony śluzowej żołądka, zaparcia, suchość w ustach, wzdęcia, wysypka, zmęczenie, złe samopoczucie, dreszcze/gorączka, ból.
• Rzadko (do 1/1000): choroba wrzodowa żołądka, krwawienie/perforacja (smoliste stolce, krwawe wymioty), omdlenia, nadciśnienie, spłycenie oddechu, obrzęki obwodowe, obrzęk krtani, jadłowstręt, parestezje, świąd/trądzik, zwiększona potliwość, ból pleców, częstsze oddawanie moczu, zaburzenia miesiączkowania/prostaty, nieprawidłowe próby wątrobowe, zapalenie wątroby, ostra niewydolność nerek.
• Bardzo rzadko (<1/10 000): reakcje anafilaktyczne (w tym wstrząs), ciężkie reakcje skórne (SJS/TEN), obrzęk twarzy/obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli/duszność, tachykardia/hipotonia, zapalenie trzustki, nieostre widzenie, szumy uszne, nadwrażliwość na światło, neutropenia, małopłytkowość.

W razie objawów alarmowych (smoliste stolce, fusowate wymioty, rozległa wysypka/pęcherze, obrzęk twarzy, duszność, silny ból w klatce piersiowej) niezwłocznie odstaw lek i poszukaj pilnej pomocy medycznej.

Prowadzenie pojazdów

Dexak SL może powodować zawroty głowy, senność, zaburzenia widzenia. W takich przypadkach nie prowadź pojazdów ani nie obsługuj maszyn do czasu ustąpienia objawów.

Przedawkowanie

Objawy: ból w nadbrzuszu, nudności/wymioty, biegunka, krwawienie z przewodu pokarmowego, zawroty głowy, senność, szumy uszne; w cięższych przypadkach – niedociśnienie, depresja oddechowa, omdlenia, drgawki, ostra niewydolność nerek i/lub uszkodzenie wątroby.

Postępowanie: leczenie objawowe i podtrzymujące. We wczesnej fazie można rozważyć węgiel aktywowany (zwłaszcza do 1 h po dawce potencjalnie toksycznej) i – w wyjątkowych sytuacjach u dorosłych – płukanie żołądka. Zapewnij odpowiednią diurezę, monitoruj nerki i wątrobę; w drgawkach stosuje się zwykle dożylny diazepam. Hemodializa jest mało skuteczna (wysokie wiązanie z białkami).

Przechowywanie

• Przechowuj w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
• Nie stosuj po upływie terminu ważności (ostatni dzień podanego miesiąca).
• Brak szczególnych wymagań dotyczących przechowywania; chroń opakowanie przed wilgocią i uszkodzeniem.
• Niewykorzystanych leków nie wyrzucaj do kanalizacji – zapytaj farmaceutę o sposoby utylizacji.

Jak uzyskać e-receptę na Dexak SL na NetMedika.pl

Krok 1: Wejdź na NetMedika.pl i wybierz usługę e-recepty.
Na stronie głównej wybierz „E-recepta”, aby przejść do formularza rejestracji na konsultację. Następnie wpisz nazwę wnioskowanego leku.

Krok 2: Wypełnij krótki formularz medyczny.
Uzupełnij rzetelnie dane o stanie zdrowia (choroby przewlekłe, leki stałe, krwawienia z przewodu pokarmowego w wywiadzie, nadciśnienie, choroby serca, nerek, wątroby, astma itp.). Dla NLPZ to kluczowe informacje bezpieczeństwa. Jeśli masz aktualne wyniki (np. ciśnienie, morfologia, kreatynina) – możesz je dodać.

Krok 3: Opłać zamówienie.
Dokonaj płatności online (szybki przelew, BLIK, karta). Koszt konsultacji to ok. 49 zł.

Krok 4: Oczekuj kontaktu z lekarzem.
Lekarz przeanalizuje formularz i skontaktuje się telefonicznie lub przez bezpieczny czat online w celu przeprowadzenia konsultacji.

Przypominamy, że to konsultacja lekarska jest przedmiotem usługi i lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeżeli stwierdzi wszelkie przeciwwskazania.

Najczęściej zadawane pytania

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e-recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań — lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie — jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.