Anafranil – Wskazania, Skutki Uboczne, Skład

Czym jest Anafranil i jak działa?

Anafranil to lek przeciwdepresyjny z grupy trójpierścieniowych, stosowany głównie w depresji, zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych i lęku napadowym. Zawiera klomipraminę, która hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny w mózgu, zwiększając ich dostępność w synapsach i stabilizując pracę układów odpowiedzialnych za nastrój, lęk oraz napęd. Dodatkowe działanie na receptory cholinergiczne i histaminowe tłumaczy część działań niepożądanych (np. suchość w ustach, senność). Efekt terapeutyczny narasta stopniowo przy regularnym przyjmowaniu; ważna jest indywidualnie dobrana dawka oraz monitorowanie tolerancji, zwłaszcza na początku terapii.

Wskazania do stosowania

• Stany depresyjne o różnej etiologii i obrazie klinicznym (w tym z objawami lękowymi).
• Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) / zespoły natręctw.
• Fobie i napady lęku (w tym agorafobia).
• Bóle przewlekłe (jako element terapii wybranych zespołów bólowych – decyzja lekarza).
• Moczenie nocne u dzieci powyżej 5 lat – po wykluczeniu przyczyn organicznych (leczenie specjalistyczne).

Skład i postać

• Substancja czynna: klomipramina (chlorowodorek klomipraminy).
• Postać i moce: tabletki powlekane 10 mg i 25 mg.
• Substancje pomocnicze o znaczeniu klinicznym: laktoza i sacharoza (uwaga przy nietolerancjach cukrów).

Dawkowanie i sposób stosowania

Dawkowanie ustala lekarz, zwykle rozpoczynając od mniejszych dawek i stopniowo je zwiększając w zależności od wskazania i tolerancji. Tabletki należy połykać w całości, popijając płynem; lek można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie.

Najważniejsze zasady titracji (dorośli)

• Depresja, OCD, fobie: start zwykle od 25 mg 2–3 razy/dobę; stopniowe zwiększanie co kilka dni. W ciężkich przypadkach lekarz może rozważyć dawki wyższe. Po uzyskaniu poprawy przechodzi się na dawkę podtrzymującą najmniejszą skuteczną.
• Lęk napadowy/agorafobia: początek często od 10 mg/dobę, następnie ostrożna titracja do dawki skutecznej (typowo 25–100 mg/d).
• Kontynuacja terapii: po uzyskaniu remisji zaleca się leczenie podtrzymujące przez kilka miesięcy, z okresową oceną potrzeby dalszej terapii.

Szczególne populacje

• Osoby w podeszłym wieku: mniejsze dawki wyjściowe, wolniejsze zwiększanie; typowa dawka skuteczna bywa niższa.
• Zaburzenia serca, wątroby, padaczka: leczenie wymaga szczególnej ostrożności i częstszych kontroli (patrz „Ostrzeżenia”).
• Dzieci i młodzież: w psychiatrii poza moczeniem nocnym lek nie jest rutynowo zalecany.

Nie odstawiaj leku nagle. Dawkę zmniejsza się stopniowo – nagłe przerwanie może nasilić objawy i wywołać dolegliwości odstawienne.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na klomipraminę lub inne trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.
• Leczenie inhibitorami MAO (również w ciągu 14 dni przed/po terapii); nie zaleca się łączenia z odwracalnymi inhibitorami MAO-A (np. moklobemid).
• Okres bezpośrednio po zawale serca.
• Wrodzone lub stwierdzone w przeszłości wydłużenie repolaryzacji komór w EKG.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

• Ryzyko wystąpienia myśli samobójczych: najwyższe na początku leczenia i przy zmianach dawki – konieczna czujna obserwacja, zwłaszcza u osób <25 lat lub z takim wywiadem.
• Serce i EKG: możliwe zaburzenia przewodzenia, spadki ciśnienia oraz wydłużenie repolaryzacji komór w EKG; wyrównaj niedobory potasu/magnezu, rozważ EKG u osób z ryzykiem.
• Zespół serotoninowy: gorączka, pobudzenie, zlewne poty, drżenia/mioklonie, biegunka – ryzyko wzrasta przy łączeniu z lekami serotoninergicznymi (patrz „Interakcje”).
• Drgawki: TLPD obniżają próg drgawkowy – ostrożnie w padaczce i przy lekach obniżających próg.
• Mania/psychotyczne zaostrzenia: w razie objawów przerwać lub zmniejszyć dawkę.
• Silne działanie antycholinergiczne: ostrożnie przy jaskrze z wąskim kątem, przerostu prostaty, skłonności do zatrzymania moczu; możliwa wysoka suchość błon śluzowych i zaparcia (ryzyko porażennej niedrożności u osób leżących).
• Choroby wątroby/tarczycy, guzy nadnerczy (np. guz chromochłonny): ryzyko działań niepożądanych – wymagany nadzór.
• Zmiany liczby białych krwinek: w razie gorączki i bólu gardła – pilna kontrola morfologii.
• Stomatologia: długie leczenie może sprzyjać próchnicy – wskazane regularne kontrole.
• Znieczulenie ogólne/miejscowe: poinformuj anestezjologa o przyjmowaniu leku.

Interakcje z innymi lekami

Klomipramina jest metabolizowana m.in. przez CYP3A4, CYP2C19, CYP1A2, a jej metabolity przez CYP2D6; ponadto hamuje CYP2D6. Poniżej najważniejsze połączenia:

• Przeciwwskazane/niezalecane: inhibitory MAO (także moklobemid), linezolid, błękit metylenowy; łączenie z lekami wydłużającymi repolaryzację komór w EKG (część przeciwarytmicznych, przeciwpsychotycznych, antybiotyków, przeciwhistaminowych).
• Leki serotoninergiczne: SSRI/SNRI, inne TLPD, tramadol, buprenorfina (także z naloksonem), tryptany, lit, L-tryptofan, ziele dziurawca – ryzyko zespołu serotoninowego.
• Inhibitory CYP (↑ stężenia klomipraminy): fluoksetyna, paroksetyna, sertralina, fluwoksamina, ketokonazol, makrolidy, cymetydyna, silne inhibitory CYP2C19/CYP3A4; możliwa konieczność zmniejszenia dawki.
• Induktory CYP (↓ stężenia): ryfampicyna, karbamazepina, fenytoina, barbiturany; składniki dymu tytoniowego (CYP1A2) mogą obniżać stężenia.
• Leki obniżające próg drgawkowy: część przeciwdepresyjnych, neuroleptyków, meflochina, bupropion – ostrożnie.
• Leki działające na układ krążenia: sympatykomimetyki (adrenalina/noradrenalina, izoprenalina, efedryna, fenylefryna) – ryzyko nasilenia działań sercowo-naczyniowych; guanetydyna, rezerpina, klonidyna, alfa-metyldopa – osłabienie efektu hipotensyjnego; z tiorydazyną ryzyko ciężkich arytmii.
• Leki o działaniu sedatywnym/alkohol: addytywne działanie uspokajające (benzodiazepiny, opioidy, leki przeciwhistaminowe, barbiturany, anestetyki) – nie zaleca się spożywania alkoholu.
• Warfaryna: możliwa zmiana INR – wskazane monitorowanie.
• Metylofenidat: może zwiększać stężenia TLPD – rozważ zmniejszenie dawki klomipraminy.
• Antykoncepcja/estrogeny: zwykle bez istotnej interakcji, ale przy większych dawkach estrogenów możliwa zmiana odpowiedzi – kontrola kliniczna.
• Diuretyki: hipokaliemia zwiększa ryzyko arytmii – wyrównaj elektrolity przed leczeniem.

Zawsze informuj lekarza o wszystkich lekach (w tym ziołowych i OTC). Nowe preparaty włączaj po konsultacji.

Ciąża, karmienie piersią i płodność

• Ciąża: stosowanie niezalecane rutynowo; decyzja po analizie korzyści i ryzyka. Opisywano objawy u noworodków po ekspozycji w końcówce ciąży (m.in. zaburzenia oddychania, drżenia, wahania ciśnienia) – gdy to możliwe, rozważa się stopniowe odstawienie kilka tygodni przed porodem.
• Karmienie piersią: klomipramina przenika do mleka – rozważ przerwanie karmienia lub leczenia; wymagana indywidualna ocena.
• Płodność: brak jednoznacznych danych o niekorzystnym wpływie u ludzi.

Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn

Anafranil może powodować senność, zawroty, zaburzenia widzenia i koncentracji. Do czasu poznania indywidualnej reakcji unikaj prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych; alkohol dodatkowo nasila te objawy.

Przedawkowanie, pominięcie dawki, odstawianie

Przedawkowanie

Możliwe: znaczna senność/śpiączka, zaburzenia rytmu i przewodzenia, skoki ciśnienia, pobudzenie, drżenia i drgawki, wymioty, gorączka, zaburzenia oddychania. Wymagana pilna pomoc medyczna, monitorowanie parametrów życiowych i EKG oraz leczenie objawowe.

Pominięcie dawki

Przyjmij kolejną dawkę o zwykłej porze; nie stosuj dawki podwójnej. W razie wątpliwości zapytaj lekarza.

Odstawianie

Zmniejszaj dawkę stopniowo (aby ograniczyć nudności, bóle głowy, lęk/pobudzenie, bezsenność). Nagłe przerwanie może wywołać objawy odstawienne i nawrót dolegliwości.

Możliwe działania niepożądane

Bardzo często/często: senność, zmęczenie, zawroty głowy, suchość w ustach, zaparcia lub biegunka, nudności, bóle brzucha, ból głowy, drżenia, zaburzenia widzenia (zamglenie, trudności z akomodacją), zaburzenia oddawania moczu, kołatanie serca, niedociśnienie ortostatyczne, zwiększenie apetytu/masy ciała, niepokój, bezsenność, koszmary, potliwość.

Niezbyt częste/rzadkie: majaczenie, omamy (szczególnie u osób starszych), nasilenie lęku na początku terapii, mania/hipomania, drgawki, ataksja, zaburzenia mowy, zwiększenie enzymów wątrobowych, żółtaczka, reakcje skórne, zatrzymanie moczu, zaburzenia krwi (w tym zmiany liczby białych krwinek), groźne zaburzenia rytmu serca związane z wydłużeniem repolaryzacji komór w EKG.

UWAGA: W przypadku wystąpienia wszelkich alarmujących objawów należy skonsultować się z lekarzem!

Przechowywanie

Przechowuj lek w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci, w oryginalnym opakowaniu. Nie stosuj po upływie terminu ważności. Niewykorzystanych tabletek nie wyrzucaj do kanalizacji – zapytaj farmaceutę o bezpieczną utylizację.

Jak uzyskać e-receptę na Anafranil w NetMedika.pl

Krok 1: Wejdź na NetMedika.pl
Na stronie głównej wybierz „E-recepta”, aby przejść do formularza rejestracji na konsultację. Następnie wpisz nazwę wnioskowanego leku.

Krok 2: Wypełnij krótki formularz medyczny
Udziel odpowiedzi na pytania dotyczące Twojego aktualnego stanu zdrowia, obciążeń chorobowych, przebytych chorób, zabiegów operacyjnych, przyjmowanych leków oraz ewentualnych alergii. Jeśli posiadasz aktualne wyniki badań, możesz je również podać w formularzu.

Krok 3: Opłać zamówienie
Po uzupełnieniu formularza przejdź do płatności online – dostępne są szybki przelew, BLIK i karta. Koszt e-konsultacji to około 49 zł.

Krok 4: Oczekuj kontaktu z lekarzem
Lekarz przeanalizuje formularz i skontaktuje się telefonicznie lub przez bezpieczny czat online w celu przeprowadzenia konsultacji.

Przypominamy, że to konsultacja lekarska jest przedmiotem usługi i lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeżeli stwierdzi wszelkie przeciwwskazania

Najczęściej zadawane pytania

Podsumowanie

Anafranil (klomipramina) to trójpierścieniowy lek przeciwdepresyjny o silnym działaniu na układ serotoninergiczny, stosowany w depresji, OCD i zaburzeniach lękowych. Skuteczność zależy od stopniowej titracji i monitorowania bezpieczeństwa, zwłaszcza w zakresie serca, drgawek i możliwego zespołu serotoninowego. Właściwe prowadzenie terapii, uwzględniające interakcje i choroby współistniejące, pomaga osiągnąć trwałą poprawę.

Materiał ma edukacyjno-informacyjny charakter i nie zastępuje porady lekarskiej. O wystawieniu e recepty decyduje lekarz po analizie wywiadu i przeciwwskazań – lekarz może odmówić, jeśli uzna, że lek nie jest dla Ciebie bezpieczny. W przypadku niektórych leków konieczne jest okazanie dokumentacji medycznej (np. wcześniejszych recept, wyników badań, karty informacyjnej) potwierdzającej wskazania lub dotychczasowe stosowanie – jej brak może skutkować odmową wystawienia recepty.