Piroxicam
Piroxicam to niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ) stosowany w łagodzeniu bólu, obrzęku i sztywności stawów w chorobie zwyrodnieniowej, reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. Preparat występuje w tabletkach powlekanych 10 mg i 20 mg. Stosowanie wymaga nadzoru lekarza ze względu na ryzyko działań niepożądanych, w tym żołądkowo‑jelitowych i sercowo‑naczyniowych. Lek jest wydawany na receptę i stosowany w najmniejszej skutecznej dawce przez możliwie najkrótszy czas.
Opis preparatu i mechanizm działania
Piroxicam należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo poprzez hamowanie enzymów cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia produkcji prostaglandyn odpowiedzialnych za stan zapalny i ból. Efekt łagodzenia dolegliwości utrzymuje się w czasie przyjmowania leku, jednak preparat nie leczy przyczyny choroby podstawowej — działa objawowo.
Wskazania do stosowania
Piroxicam jest stosowany w łagodzeniu objawów towarzyszących chorobie zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnemu zapaleniu stawów oraz zesztywniającemu zapaleniu stawów kręgosłupa — szczególnie gdy występują ból, obrzęk i sztywność stawów. Lek ma zastosowanie wtedy, gdy inne NLPZ nie przyniosły wystarczającej poprawy i gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.
Przed rozpoczęciem leczenia — ważne informacje
Przed zastosowaniem piroksykamu lekarz oceni stosunek korzyści do ryzyka i zadecyduje o konieczności monitorowania. Lek powinien być stosowany pod stałym nadzorem medycznym. Należy poinformować lekarza o wszystkich istniejących schorzeniach (zwłaszcza chorobach przewodu pokarmowego, nerek, wątroby, serca), a także o przyjmowanych lekach, alergiach i wcześniejszych reakcjach skórnych.
Przeciwwskazania
Piroksykam nie powinien być stosowany u osób z nadwrażliwością na substancję czynną lub na którykolwiek składnik preparatu, u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek, wątroby lub serca, u osób z aktywnym wrzodem żołądka lub dwunastnicy, zaburzeniami krzepnięcia, a także u pacjentów stosujących inne leki z grupy NLPZ lub leki przeciwzakrzepowe bez konsultacji lekarskiej. Preparat jest przeciwwskazany u pacjentów poniżej 18. roku życia oraz w trzecim trymestrze ciąży.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Piroksykam może powodować poważne działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego (wrzody, krwawienia, perforacje), układu krążenia (zwiększone ryzyko zawału serca i udaru przy długotrwałym stosowaniu wysokich dawek), reakcji alergicznych i ciężkich reakcji skórnych, w tym zespół Stevensa–Johnsona i martwica toksyczno-rozpływna naskórka. Najwyższe ryzyko ciężkich wysypek obserwuje się w pierwszych tygodniach terapii.
Pacjenci z chorobami nerek, odwodnieniem, zastoinową niewydolnością serca, nadciśnieniem, a także osoby w podeszłym wieku wymagają szczególnego nadzoru i możliwego dostosowania dawki. U osób powyżej 70. roku życia lekarz zwykle zaleci krótszy czas leczenia i częstsze wizyty kontrolne; u pacjentów powyżej 80. roku życia stosowanie leku nie jest zalecane.
Interakcje z innymi lekami
Piroksykam może wchodzić w interakcje z wieloma lekami. Należy poinformować lekarza o stosowaniu m.in.: kwasu acetylosalicylowego i innych NLPZ, leków przeciwzakrzepowych (np. acenokumarolu), kortykosteroidów, inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), leków obniżających ciśnienie tętnicze (ACE-I, ARB, beta-blokery), leków moczopędnych (furosemid, tiazydy), glikozydów nasercowych, cyklosporyny, litu, metotreksatu, takrolimusa oraz leków zawierających potas. Interakcje mogą zwiększać ryzyko krwawień, uszkodzenia nerek, zaburzeń sercowo-naczyniowych lub zmieniać stężenia leków w organizmie.
Dawkowanie i sposób podawania
Lek należy przyjmować doustnie, w czasie posiłku, zgodnie z zaleceniami lekarza. Maksymalna dawka dobowa wynosi 20 mg piroksykamu, zwykle podawana jako pojedyncza dawka. Lekarz indywidualnie dopasuje dawkę do wieku, stanu klinicznego i współistniejących schorzeń, przy czym zalecane jest stosowanie najmniejszej skutecznej dawki przez najkrótszy możliwy czas.
Stosowanie w szczególnych grupach pacjentów
Dzieci i młodzież: nie zaleca się stosowania u pacjentów poniżej 18 lat. Kobiety w ciąży: stosowanie nie jest zalecane, szczególnie w trzecim trymestrze lek jest przeciwwskazany z powodu ryzyka dla płodu i komplikacji porodowych. Karmienie piersią: piroksykam przenika do mleka — stosowanie u karmiących nie jest zalecane. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby powinni być ściśle monitorowani, a dawka może wymagać korekty.
Postępowanie w przypadku pominięcia dawki i przedawkowania
Jeżeli pominięto dawkę, należy przyjąć ją jak najszybciej, o ile nie zbliża się pora przyjęcia następnej dawki — wtedy pominiętą dawkę pominąć i przyjąć następną o zwykłej porze. Nie należy stosować podwójnej dawki. W razie przedawkowania konieczny jest natychmiastowy kontakt z lekarzem; leczenie jest objawowe i podtrzymujące.
Możliwe działania niepożądane
Działania niepożądane mogą obejmować zaburzenia żołądkowo‑jelitowe (nudności, wymioty, bóle brzucha, zapalenie błony śluzowej żołądka, rzadziej krwawienia i perforacje), reakcje skórne (wysypka, pokrzywka, rzadko ciężkie zmiany skórne), zaburzenia nerek (ostra niewydolność, śródmiąższowe zapalenie nerek), zaburzenia wątroby, zmiany w morfologii krwi (anemia, leukopenia), zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (zawroty głowy, senność) oraz obrzęki obwodowe. W razie wystąpienia niepokojących objawów należy przerwać leczenie i zgłosić się do lekarza.
Monitorowanie i badania kontrolne
Podczas długotrwałego leczenia lekarz może zlecić badania kontrolne, takie jak próby wątrobowe, oznaczenia stężenia kreatyniny, morfologia krwi czy ocena stanu sercowo‑naczyniowego. Pacjent powinien natychmiast zgłosić objawy sugerujące krwawienie z przewodu pokarmowego, zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, obrzęki czy objawy skórne.
Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn
Lek może wpływać na sprawność psychomotoryczną (m.in. powodować senność, zawroty głowy, niewyraźne widzenie). Pacjenci powinni zachować ostrożność przy prowadzeniu pojazdów i obsłudze maszyn, aż do ustalenia indywidualnej reakcji na lek.
Przechowywanie
Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu, w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Nie stosować po upływie terminu ważności wskazanego na opakowaniu.
Recepta online na Piroxicam
Piroxicam jest lekiem wydawanym na receptę i stosowanie go wymaga nadzoru lekarza. W niektórych systemach opieki zdrowotnej możliwe jest uzyskanie e‑recepty na Piroxicam po konsultacji z lekarzem, który oceni wskazania, przeciwwskazania i dobierze odpowiednią dawkę. Recepta powinna odzwierciedlać krótkotrwały, minimalny czas terapii i najniższą skuteczną dawkę.
Kiedy natychmiast skontaktować się z lekarzem
Natychmiastowej pomocy medycznej wymaga wystąpienie: objawów silnego krwawienia z przewodu pokarmowego (w tym smoliste stolce lub wymioty krwawe), oznak ciężkiej reakcji alergicznej (obrzęk twarzy, języka, trudności w oddychaniu), gwałtownego pogorszenia czynności nerek, objawów ciężkich zmian skórnych (pęcherze, złuszczanie skóry), żółtaczki, uporczywej nudności i wymiotów oraz znacznego osłabienia lub omdleń.
Skład i postać leku
Preparat występuje w postaci tabletek powlekanych o zawartości substancji czynnej 10 mg lub 20 mg piroksykamu. Tabletki przeznaczone są do przyjmowania doustnego; zwykłe opakowanie zawiera blister z 20 tabletkami.
Informacje dodatkowe
Stosowanie piroksykamu wymaga indywidualnej oceny ryzyka i korzyści, szczególnie przy długotrwałym leczeniu lub u pacjentów z chorobami współistniejącymi. Lekarz może zalecić środki ochronne dla błony śluzowej żołądka u pacjentów obciążonych ryzykiem powikłań przewodu pokarmowego.
FAQ
Czy Piroxicam można stosować długotrwale?
Decyzję o długotrwałym stosowaniu podejmuje lekarz po ocenie korzyści i ryzyka. Długotrwałe stosowanie zwiększa ryzyko działań niepożądanych, zwłaszcza ze strony układu pokarmowego i sercowo‑naczyniowego, dlatego zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki przez możliwie najkrótszy czas.
Jakie są najczęstsze działania niepożądane?
Najczęściej występują objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności, bóle brzucha, wzdęcia, niestrawność, zaparcia lub biegunka. Mogą również wystąpić zawroty głowy, bóle głowy czy obrzęki kończyn.
Co robić, jeśli pojawi się wysypka?
W przypadku wystąpienia wysypki lub innych reakcji skórnych należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem. Ciężkie wysypki wymagają pilnej oceny medycznej, gdyż mogą zagrażać życiu.
Czy Piroxicam wpływa na ciążę i karmienie piersią?
Stosowanie piroksykamu w ciąży nie jest zalecane; lek jest przeciwwskazany w trzecim trymestrze. Piroksykam przenika do mleka, dlatego nie zaleca się stosowania u kobiet karmiących piersią. Kobiety planujące ciążę lub w ciąży powinny skonsultować się z lekarzem.
Jak postępować przy pominiętej dawce?
Jeżeli pominięto dawkę, należy przyjąć ją jak najszybciej, chyba że zbliża się pora następnej dawki — wtedy pominiętą dawkę pominąć. Nie należy stosować podwójnej dawki.
Czy można pić alkohol podczas przyjmowania Piroxicam?
Nie zaleca się spożywania alkoholu w trakcie leczenia piroksykamem, ponieważ alkohol może zwiększać ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego i nasilać inne działania niepożądane.
Jakie badania mogą być wymagane podczas terapii?
W zależności od czasu trwania leczenia i stanu pacjenta lekarz może zlecić badania krwi (morfologia, próby wątrobowe, kreatynina), ocenę czynności nerek i monitorowanie objawów sercowo‑naczyniowych. Częstotliwość badań ustala lekarz.
Kiedy nie należy stosować piroksykamu?
Leku nie stosuje się przy stwierdzonej nadwrażliwości na substancję czynną lub inne składniki, u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek, wątroby lub serca, przy aktywnym wrzodzie żołądka/dwunastnicy, zaburzeniach krzepnięcia, u osób poniżej 18. roku życia oraz w trzecim trymestrze ciąży.
Podstawowe informacje
Redakcja NetMedika
Artykuły przygotowuje redakcja NetMedika we współpracy ze specjalistami medycznymi. Dostarczamy rzetelne, aktualne i praktyczne informacje dotyczące zdrowia i telemedycyny. Publikowane treści mają charakter edukacyjny i nie zastępują konsultacji lekarskiej.